Катаболизм деген не — қарапайым түсінік

Адам ағзасы — өте күрделі жүйе, онда үнемі энергия өндіру мен жұмсау процестері жүреді. Солардың бірі — катаболизм. Жалпы айтқанда, бұл — ағзадағы үлкен молекулалардың ұсақ молекулаларға ыдырап, энергия бөлінуімен жүретін процесс.

Мысалы, тамақ ішкен кезде ағза алдымен белоктарды амин қышқылдарына, майларды май қышқылдарына, ал көмірсуларды глюкозаға дейін ыдыратады. Осы кезде энергия бөлініп, дене оны бұлшықеттің жұмысында, ағзаның жылуын сақтауда, жасушалардың тіршілігін қамтамасыз етуде пайдаланады.

Катаболизмге қарама-қарсы процесс — анаболизм деп аталады. Анаболизм кезінде керісінше, ұсақ молекулалардан жаңа, күрделі құрылымдар түзіледі (мысалы, бұлшықет массасының артуы).

Катаболизмнің маңызы — ағзаның өмір сүруі үшін қажет энергияны үнемі қамтамасыз етуінде. Дұрыс тамақтанбау немесе ұзақ ашығу кезінде ағза энергияны бұлшықет пен май қорынан алады — бұл да катаболизмнің көрінісі.