Келісім шарт қалай жазылады – Негізгі қағидалар мен кеңестер

Келісім шарт – бұл екі немесе одан көп тарап арасында жасалатын құжат, онда тараптардың құқықтары мен міндеттері нақты көрсетіледі. Бұл құжат күнделікті өмірде, бизнес жүргізуде, сондай-ақ құқықтық мәселелерді реттеуде маңызды рөл атқарады. Оны дұрыс әрі нақты жазу көптеген құқықтық мәселелерді алдын ала шешуге мүмкіндік береді.

Келісім шарт жазудың негізгі қағидаттары

Келісім шарт жазу барысында бірнеше маңызды қағидатты ескеру қажет. Олар құжаттың заңды күші болуы және оның барлық тараптар үшін түсінікті әрі әділ болуы үшін маңызды:

1. Тараптардың деректері
   Ең алдымен, келісім шартта тараптардың толық деректері көрсетілуі тиіс. Бұл жеке тұлғалар үшін – аты-жөні, жеке сәйкестендіру нөмірі, мекенжайы, ал заңды тұлғалар үшін – ұйымның атауы, тіркеу нөмірі, заңды мекенжайы және өкілдің аты-жөні.
2. Шарттың мәні
   Шарттың басты мәні – тараптардың не нәрсеге келісетіні. Мысалы, бір тарап қызмет көрсетсе, екіншісі төлем жасайды. Шарттың мәнін нақты жазу болашақта туындауы мүмкін түсінбеушілікті болдырмауға көмектеседі.
3. Міндеттемелерді нақтылау
   Әр тараптың міндеттері мен жауапкершіліктері егжей-тегжейлі көрсетілуі керек. Мысалы, егер бұл сатып алу-сату келісімі болса, сатушының қандай өнім немесе қызмет ұсынатыны, ал сатып алушының қандай мерзімде төлем жасайтыны жазылуы керек.
4. Мерзімдер мен шарттар
   Шарттың күші жүретін мерзім, сондай-ақ оның аяқталу шарттары міндетті түрде көрсетілуі тиіс. Бұл тармақ уақыттық дауларды болдырмауға көмектеседі.
5. Шартты бұзу тәртібі
   Келісім шартты қандай жағдайда бұзуға болатыны және оның салдары да құжатта нақты жазылуы керек.

Келісім шартты жазу кезіндегі негізгі қадамдар

Келісім шартты жазу процесі бірнеше кезеңнен тұрады:

1. Алдын ала талқылау
   Тараптар бір-бірінің талаптары мен ұсыныстарын талқылап, ортақ шешімге келеді. Бұл кезеңде шарт мазмұнының негізі қаланады.
2. Шарттың жобасын жасау
   Алдын ала шешімдер негізінде келісім шарттың жобасы жасалады. Бұл құжатта барлық қажетті бөлімдер қамтылуы тиіс.
3. Заңгерлік тексеріс
   Шарттың заңды күші болуы үшін оны тәжірибелі заңгерге тексерту маңызды. Бұл құқықтық қателіктерді болдырмауға көмектеседі.
4. Қол қою және сақтау
   Құжат дайын болған соң, тараптар оны қол қояды. Шарттың түпнұсқасы әр тарапта сақталуы керек.

Келісім шарт қалай жазылады?

Келісім шарт жазу барысында ең маңыздысы – оның құрылымына көңіл бөлу. Төменде келісім шарттың стандартты құрылымы берілген:

1. Тақырып және кіріспе
   Келісім шарттың тақырыбы нақты әрі қысқа болуы керек. Кіріспеде құжаттың мақсаты және тараптардың қатысы жазылады.
2. Тараптардың деректері
   Бұл бөлімде тараптар туралы ақпарат толық жазылады.
3. Шарттың мәні
   Мұнда келісім шарттың не туралы екенін нақтылайтын негізгі ақпарат беріледі.
4. Міндеттемелер және құқықтар
   Әр тараптың міндеттері мен құқықтары егжей-тегжейлі сипатталады.
5. Мерзімдер және төлем шарттары
   Келісім шарттың қолдану мерзімі мен төлем шарттары жазылады.
6. Тәртіп бұзған жағдайда жауапкершілік
   Егер бір тарап өз міндеттемесін орындамаса, оның салдары қандай болатыны көрсетіледі.
7. Қосымша шарттар
   Бұл бөлімде негізгі шарттарға қосымша тармақтар жазылады.
8. Қол қою
   Тараптар келісім шарттың мазмұнымен келісіп, құжатты қол қояды.

Келісім шарт жазуда жиі кездесетін қателіктер

Келісім шарт жазу кезінде келесідей қателіктер жиі кездеседі:

• Шарттың мәнін нақты көрсетпеу.
• Міндеттемелерді дәл анықтамау.
• Құжаттың тілін күрделендіру.
• Құқықтық нормаларды ескермей жазу.

“Келісім шарт қалай жазылады” деген сұраққа жауап іздегенде, бастысы – заңдылыққа сай болу және тараптардың мүдделерін қорғау.

Келісім шарттың түрлері

Келісім шарттардың бірнеше түрі бар. Олардың әрқайсысы нақты жағдайларға арналған:

1. Сатып алу-сату келісімі
   Бұл тауар немесе мүлікті сатып алу процесінде қолданылады.
2. Қызмет көрсету келісімі
   Бір тарап екінші тарапқа қызмет көрсетуге міндеттеледі.
3. Жалдау келісімі
   Жылжымайтын мүлік немесе техника жалға беру кезінде жасалады.
4. Қарыз келісімі
   Қаржы немесе мүлік қарызға берілетін жағдайларда қолданылады.

Келісім шартты жазудың маңыздылығы

Келісім шарт – бұл құқықтық негіздегі құжат, ол тараптардың құқықтары мен міндеттерін анықтайды. Бұл құжатты жазу барысында нақты және түсінікті тіл қолдану маңызды.