Марат Қабанбай өмірбаяны – шығармашылығы мен мұрасы
Марат Қабанбай — қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі, балалар жазушысы, публицист және қоғам қайраткері. Оның шығармашылығы мен қоғамдық қызметі қазақ халқының рухани жаңғыруы мен тәуелсіздік жолындағы күресінің айқын көрінісі болып табылады. Марат Қабанбайдың өмірі мен шығармашылығы — ұлттың болашағы үшін күрескен, өз халқының мәдениеті мен тілін сақтап қалуға бар күш-жігерін жұмсаған тұлғаның өмір жолы.
Марат қабанбай өмірбаяны
Балалық шағы және отбасы
Марат Қабанбай 1948 жылы 22 наурызда Шығыс Қазақстан облысы, Зайсан ауданы, Ұлы-Қаратал ауылында дүниеге келген. Әкесі Болат ерте қайтыс болып, анасы Әшен жалғыз өзі балаларына тәрбие беріп, өсірген. Мараттың балалық шағы қиыншылықтар мен жоқшылыққа толы болды. Анасының ауыр жағдайы мен отбасының тұрмыстық қиындықтары Маратты еңбекке ерте араласуға мәжбүр етті. Бала кезінен бастап ол ауылдағы түрлі жұмыстарға қатысып, отбасының күнкөрісіне үлес қосты.
Білім алу және шығармашылық жолының басталуы
Марат Қабанбай орта мектепті бітіргеннен кейін бір жылдай құрылыс саласында жұмыс істеді. Осы кезеңде ол еңбекқорлық пен табандылықтың маңызын түсініп, болашақта білім алу қажеттігін сезінді. Содан соң С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетіне түсіп, оны үздік бітірді. Университет қабырғасында жүріп, ол әдебиетке деген қызығушылығын арттырып, алғашқы шығармаларын жаза бастады.
Шығармашылық қызметі мен жетістіктері
Марат Қабанбайдың шығармашылығы балалар әдебиетімен тығыз байланысты. Оның алғашқы туындылары балаларға арналған ертегілер мен әңгімелер болды. «Жиһангез Тити», «Пысық болдым, мінеки», «Арыстан, мен, виолончель және қасапхана», «Қазақ, қайда барасың?», «Сурет салғым келмейді», «Көркем дәм», «Айшылық алыс жол» сияқты шығармалары қазақ балалар әдебиетінің алтын қорына енді.
Марат Қабанбайдың шығармаларының ерекшелігі — олардың философиялық тереңдігі мен ұлттық рухты насихаттауы. Ол өзінің туындыларында қазақ халқының тарихы, мәдениеті, салт-дәстүрлері мен ұлттық құндылықтарын дәріптеді. Оның шығармалары балаларға ғана емес, ересектерге де ой салып, ұлттық сананы оятуға бағытталды.
1990 жылы Марат Қабанбай халықаралық ең үздік балалар жазушыларының Ганс Христиан Андерсен атындағы сыйлығына ие болды. Бұл оның шығармашылығының жоғары бағаланғанының дәлелі болып табылады.
Қоғамдық және саяси көзқарастары
Марат Қабанбай тек жазушы ғана емес, қоғам қайраткері де болды. Тәуелсіздік жылдарында ол ұлттық мәселелерге белсенді араласып, қазақ тілінің мәртебесін көтеру, ұлттық мәдениетті сақтау және дамыту бағытында көптеген мақалалар жазды. Оның публицистикалық шығармалары қоғамдағы әділетсіздікке қарсы бағытталып, халықтың рухани жаңғыруына ықпал етті.
Марат Қабанбайдың шығармашылығы мен қоғамдық қызметі қазақ халқының болашағы үшін күрескен, ұлттың рухани жаңғыруына үлес қосқан тұлғаның өмір жолы болып табылады.
Жеке өмірі
Марат Қабанбайдың жеке өмірі де оның шығармашылығымен тығыз байланысты. Ол өмірінің соңына дейін қазақ тілінің мәртебесін көтеру, ұлттық мәдениетті сақтау және дамыту бағытында белсенді жұмыс істеді. Жазушының жары Сәуле Хамзина да оның шығармашылығына қолдау көрсетіп, оның өмірінің соңғы кезеңдерінде жанынан табылды. Марат Қабанбай 2000 жылы 26 сәуірде Алматы қаласында дүниеден озды.
Мұрасы мен маңызы
Марат Қабанбайдың шығармашылығы мен қоғамдық қызметі қазақ халқының рухани жаңғыруы мен тәуелсіздік жолындағы күресінің айқын көрінісі болып табылады. Оның шығармалары балаларға ғана емес, ересектерге де ой салып, ұлттық сананы оятуға бағытталды. Марат Қабанбайдың өмірі мен шығармашылығы — ұлттың болашағы үшін күрескен, өз халқының мәдениеті мен тілін сақтап қалуға бар күш-жігерін жұмсаған тұлғаның өмір жолы.
