Пенсионный фондтағы ақшаны қалай алуға болады – Толық нұсқаулық
Қазақстанда зейнетақы жүйесі бірнеше деңгейден тұрады, оның ішінде міндетті жинақтаушы жүйе ерекше маңызға ие. Жұмыс істейтін әрбір азаматтың зейнетақы жарналары Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорында (БЖЗҚ) сақталады. Алайда, көптеген адамдар пенсионный фондтағы ақшаны қалай алуға болады деген сұраққа нақты жауап іздейді. Бұл қаражатты пайдалану бірнеше жағдайларға байланысты мүмкін болады.
1. Зейнет жасына жеткенде алу
Зейнетақы жинақтарын алудың ең кең таралған жолы – зейнет жасына жеткенде қаражатты алу. Қазақстанда ерлер үшін зейнет жасы – 63 жас, ал әйелдер үшін 2027 жылға дейін кезең-кезеңімен 63 жасқа көтеріледі.
Зейнетақы жинағын алу үшін келесі қадамдарды орындау қажет:
- БЖЗҚ-ға өтініш беру – өтініш онлайн немесе бөлімшеге бару арқылы беріледі.
- Жеке басын куәландыратын құжат қажет (жеке куәлік, паспорт).
- Банктік шот нөмірін көрсету – зейнетақы төлемдері осы шотқа аударылады.
Бұл қаражат бір реттік төлем немесе ай сайынғы транштар түрінде берілуі мүмкін.
2. Зейнетақы жинағының жеткілікті шегінен асқан бөлігін алу
2021 жылдан бастап Қазақстан азаматтарына зейнетақы жинағының жеткілікті шегінен асқан бөлігін мерзімінен бұрын алу құқығы берілді. Бұл қаражатты белгілі бір мақсаттарға жұмсауға болады, мысалы:
- Тұрғын үй сатып алу немесе ипотеканы жабу
- Медициналық емдеу шығындарын өтеу
- Жеке басқарушы компанияға аудару
Қалай алуға болады?
- Жинағыңыздың жеткілікті шегін тексеріңіз – БЖЗҚ сайтында арнайы калькулятор бар.
- “Отбасы банк” немесе арнайы уәкілетті операторлар арқылы өтініш беру.
- Қаражат мақсатын дәлелдейтін құжаттар тапсыру (мысалы, пәтер алу келісімі, емделуге қажетті анықтамалар).
- Шотқа ақша түскеннен кейін оны белгіленген мақсатқа пайдалану.
Бұл опция халық арасында ең танымал шешімдердің бірі болды, өйткені ол адамдарға жинақтарын тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.
3. Қазақстаннан көшіп кету жағдайында алу
Егер азамат шетелге тұрақты тұруға көшетін болса, өзінің барлық зейнетақы жинағын толығымен алуға құқылы. Бұл жағдайда келесі қадамдарды орындау қажет:
- Қазақстан азаматтығынан шығу рәсімін аяқтау.
- Жаңа елде тұру ықтиярхатын алу.
- БЖЗҚ-ға тиісті құжаттарды тапсыру (паспорт, шетелдегі тұрғылықты мекенжай анықтамасы және өтініш).
- Өтініш мақұлданған соң, қаражат банктік шотқа аударылады.
Бұл тәсіл Қазақстаннан көшіп кетушілер үшін маңызды, себебі олар басқа елдің әлеуметтік жүйесіне қосылады.
4. Мұрагерлік арқылы алу
Зейнетақы жинағы адам қайтыс болған жағдайда оның заңды мұрагерлеріне беріледі. Бұл ретте мұрагерлер келесі құжаттарды тапсыруы керек:
- Мұрагерлік құқығы туралы куәлік (нотариус арқылы беріледі).
- Қайтыс болу туралы куәлік.
- Жеке басын куәландыратын құжаттар.
БЖЗҚ өтінішті қабылдаған соң, мұрагерлердің есепшотына қаражат аударылады.
5. Мүгедектік бойынша мерзімінен бұрын алу
Егер адам I немесе II топтағы мүгедектік алған болса, оған зейнетақы жинақтарын мерзімінен бұрын алу мүмкіндігі беріледі. Бұл үшін:
- Мүгедектік алғаны туралы анықтама қажет.
- БЖЗҚ-ға өтініш беріледі.
- Банктік шот реквизиттері ұсынылады.
Бұл санаттағы адамдар үшін мемлекет тарапынан қосымша әлеуметтік төлемдер де қарастырылған.
6. Басқарушы компанияға аудару
Қазақстанда азаматтар зейнетақы жинақтарын инвестициялық басқарушы компанияларға аудару арқылы оларды көбейту мүмкіндігіне ие. Бұл қызметті пайдалану үшін:
- Қолданыстағы инвестициялық компаниялар тізімінен таңдау жасау.
- БЖЗҚ-ға өтініш беру.
- Қаражатты басқаруға келісім беру.
Бұл опция ақшаны тиімді инвестициялауды қалайтындарға арналған.
Маңызды мәселелер
Зейнетақы жинақтары тек нақты заңды негіздер бойынша беріледі.
Құжаттарды дұрыс толтыру – төлемді тез алудың маңызды шарты.
Зейнетақы жүйесіне енгізілетін өзгерістерді тұрақты бақылап отыру қажет.
