Преэклампсия кезінде алғашқы көмек
Преэклампсия — бұл жүктілік кезінде пайда болатын қауіпті жағдай, ол ананың және іштегі баланың денсаулығына үлкен қатер төндіреді. Бұл дерт көбінесе жүктіліктің 20-аптасынан кейін байқалады және қан қысымының жоғарылауымен, зәрдегі ақуыздың (белоктың) көбейуімен, сондай-ақ басқа да мүшелердің зақымдану белгілерімен сипатталады.
Аталған жағдай аса ауыр әрі күтпеген жағдайда дамитындықтан, уақытылы алғашқы көмек — ананың да, баланың да өмірін сақтап қалудың шешуші жолы бола алады.
Преэклампсия кезінде байқалатын негізгі белгілер
Аурудың белгілері әртүрлі көрінуі мүмкін, бірақ ең жиі кездесетіндер мыналар:
- Қан қысымының тұрақты жоғарылауы (140/90 мм сын. бағ. және жоғары)
- Көз алдында қара дақтар немесе тұмандану, бас айналу
- Бас ауруы — әсіресе мойын мен самай тұсында қатты басылады
- Ісіну — аяқта, қолда, кейде бетте байқалады
- Іштегі баланың қозғалысының азаюы
- Жүрек айну, құсу, іштің оң жақ жоғары тұсында ауырсыну
Алғашқы көмек қалай көрсетілуі керек?
Егер әйелде жоғарыда айтылған белгілер байқалса немесе күдік туса, келесі әрекеттерді жасау аса маңызды:
1. Дереу дәрігерге немесе жедел жәрдемге хабарлау
Бұл — алғашқы және ең маңызды қадам. Преэклампсия алғашқы көмек дұрыс көрсетілмесе, ол эклампсияға (талып қалу, құрысу) ұласуы мүмкін. Уақыт жоғалтпай, медицина мамандарына жүгіну қажет.
2. Науқасты тыныштандыру және демалдыру
Қатты күйзеліс пен қозғалыс жағдайды одан әрі ушықтыруы мүмкін. Әйел адамды тыныш, жарығы аз бөлмеге жатқызып, артық сөйлетпеу керек.
3. Жатыс қалпын дұрыс ұйымдастыру
Оң немесе сол жанына жатқызып, аяғын сәл көтеріңкі етіп қою – қан айналымын жақсартады және баланың оттегімен қамтамасыз етілуін жеңілдетеді.
4. Қан қысымын өлшеу
Үйде тонометр бар болса, қан қысымын бақылау керек. Егер қысым 160/110 мм сын. бағ.-дан асса, бұл — өте қауіпті көрсеткіш.
5. Сұйықтықты шектеу
Преэклампсия кезінде ісіну мен ішкі ағзаларға күш түсу болатыны себепті артық сұйықтықтан сақ болу керек. Бірақ толық тыйым салуға болмайды – барлығы дәрігердің кеңесіне байланысты.
6. Дәрі-дәрмекті тек маманның рұқсатымен қолдану
Қан қысымын түсіретін немесе тыныштандыратын дәрілерді өз бетімен ішу қауіпті. Тек дәрігер тағайындаған емді ғана қолданған жөн.
Преэклампсиядан сақтану жолдары
Алдын алу — емдеуден әлдеқайда тиімді. Осы жағдайға жол бермеу үшін келесі ережелерді ұстану ұсынылады:
- Жүктіліктің әр кезеңінде дәрігерге тұрақты түрде қаралу
- Артық салмақтан сақтану және дұрыс тамақтану
- Қан қысымын жиі бақылау
- Стресстен аулақ болу және жеткілікті демалыс
- Қант диабеті, бүйрек аурулары сияқты созылмалы сырқаттарды қадағалау
