Рахмет сөзі қалай жазылады?
Күнделікті өмірде біреуге алғыс айту – мәдениеттіліктің, адамгершіліктің белгісі. Қазақ халқы ықылым заманнан бері алғыс сөздерді жиі қолданып, үлкенге құрмет, кішіге ізет білдіруді өмір салтына айналдырған. Осындай ізгі сөздердің бірі – «рахмет». Дегенмен, бұл сөздің дұрыс жазылуы жайында кейде шатасулар кездесіп жатады.
«Рахмет» сөзі араб тілінен енген, мағынасы – алғыс, ризашылық. Қазіргі қазақ тілінде ол бекітілген жазу үлгісі бойынша бір ғана нұсқада жазылады. Кейбір адамдар «рахмат», «рахметт», немесе «рақмет» секілді түрлерін кездейсоқ жазып жатады. Бірақ бұл – қате. Дұрыс нұсқасы – “рахмет”.
Неліктен қателер орын алады?
Сөздің түбірі шет тілінен енгендіктен, оны дыбыстау мен жазу жағынан әркім әртүрлі қабылдауы мүмкін. Алайда қазақ тілінің емлелік ережелері бойынша, шет тілінен енген сөздер белгілі бір фонетикалық бейімдеуден өтеді. Осылайша, жазылуы мен айтылуы нақты қалыптасады.
Мектеп бағдарламасы не дейді?
Білім беру бағдарламаларында бастауыш сыныптардан бастап, дұрыс жазу нормаларына үйрету басты мақсаттардың бірі болып табылады. Оқушыларға сөзді қалай жазу керек екені түсінікті етіп көрсетіледі. Соның ішінде “рахмет” сөзі де – жиі кездесетін мысалдардың бірі. Балалар бұл сөзді жаттап қана қоймай, оның мағынасын терең түсініп, қолданыста орнықтыруы тиіс.
Жазу мәдениетін сақтау не үшін маңызды?
Қазіргі технологиялық заманда жазбаша қарым-қатынас жиілеп кетті. Әлеуметтік желілерде, хат-хабар алмасуда, тіпті қысқа смс-хаттарда да жазу мәдениеті үлкен рөл атқарады. Егер адам сөздерді дұрыс жазбаса, ол оның тілдік сауатының төмендігін көрсетіп қоюы мүмкін. Ал дұрыс жазу – жеке бас мәдениетінің көрінісі.
Қалай есте сақтауға болады?
«Рахмет» сөзін дұрыс жазуды еске сақтау үшін:
- Оны жиі қолданыңыз – күнделікті өмірде достарыңызға, туыстарыңызға алғыс білдіріңіз;
- Дыбыстық талдау жасаңыз – қай әріп қай жерде, не үшін тұр деген сұрақтар арқылы талдап көріңіз;
- Мәтіндер оқыңыз – көркем әдебиет пен мақалалардан бұл сөздің дұрыс жазылуын бақылау есте сақтауға көмектеседі.
