Айбек Қайбулла өмірбаяны – шығармашылығы мен өмір жолы
Айбек Қайбулла – қазіргі қазақ қоғамында өзіндік орны бар, шығармашылығымен де, қоғамдық белсенділігімен де танымал тұлғалардың бірі. Оның өмір жолы – заманауи Қазақстанның рухани дамуындағы маңызды кезеңдердің көрінісі. Айбек Қайбулла әдебиет пен мәдениетте, сондай-ақ қоғамдық салада өзіндік қолтаңбасын қалдырған. Ол тек қана қаламгер немесе өнер иесі ғана емес, сонымен қатар елдің дамуына, жастардың тәрбиесіне үлес қосып жүрген азамат. Оның шығармалары ұлттық болмыс пен заманауи көзқарасты үйлестіріп, қоғамды толғандырған мәселелерді көтеруімен ерекшеленеді.
Айбектің өмірбаянына үңілу арқылы біз тек бір адамның тағдырын ғана емес, сонымен қатар тәуелсіз Қазақстандағы мәдениет пен өнердің дамуын, рухани жаңғырудың кезеңдерін де көреміз. Бұл мақалада біз оның балалық шағынан бастап шығармашылығы мен қоғамдық қызметіне дейінгі барлық қырын қарастырамыз.
Айбек кайбулла өмірбаяны
Балалық шағы мен отбасысы
Айбек Қайбулла ХХ ғасырдың соңғы ширегінде, яғни 1980-жылдардың соңында дүниеге келген. Оның балалық шағы тәуелсіз Қазақстанның алғашқы кезеңдерімен тұспа-тұс келді. Бұл уақыт – ел үшін үлкен өзгерістер кезеңі болды. Экономикалық дағдарыс, әлеуметтік қиындықтар, жаңа қоғамдық қатынастар – барлығы сол дәуірдің балаларының санасына әсер етті.
Айбектің отбасы қарапайым, бірақ рухани бай еді. Әкесі – ұстаздықпен айналысқан, анасы – кітапхана саласында еңбек еткен. Сол себепті болашақ қаламгер бала күнінен кітапқа жақын болып өсті. Үйінде әрдайым әдеби шығармалар, тарихи еңбектер, газет-журналдар болатын. Осы орта оның дүниетанымын қалыптастырып, шығармашылыққа жетеледі.
Балалық шағында Айбек ертегілерді, батырлар жырын көп тыңдады. Атасы оған қазақтың бай ауыз әдебиетінен әңгімелер айтып беретін. Ал анасы кітап оқуға баулыды. Осы екі ықпал оның әдебиетке деген қызығушылығын арттырды.
Мектеп қабырғасында жүргенде-ақ ол әдеби үйірмелерге қатысып, қабырға газеттеріне мақалалар, шағын әңгімелер жазды. Әдебиет пәнінің мұғалімдері оның талантын байқап, шығармашылығын қолдады. Осылайша Айбек Қайбулланың алғашқы қадамдары жасөспірім шағынан басталды.
Білім жолы және алғашқы қадамдары
Айбек Қайбулла мектепті үздік тәмамдап, жоғары білім алу үшін Алматы қаласына жол тартты. Ол әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің филология факультетіне оқуға түсті. Бұл жерде ол қазақ әдебиетінің тарихы, теориясы, әлем әдебиеті туралы терең білім алды.
Студенттік жылдары Айбек шығармашылықпен айналысуды тоқтатпады. Университет қабырғасында жүріп-ақ түрлі басылымдарға мақалалар жазып, жас қаламгерлердің шығармашылық кештеріне қатысты. Оның алғашқы әңгімелері мен публицистикалық мақалалары студенттік газеттерде жарық көрді.
2000-жылдардың басында әдеби ортада Айбектің есімі белгілі бола бастады. Ол тек әдебиетпен шектелмей, мәдени іс-шараларды ұйымдастыруға да атсалысты. Университетті бітірген соң ғылыми ізденісін жалғастырып, магистратурада білім алды. Зерттеу тақырыбы қазақ әдебиетіндегі заманауи бағыттар мен жастар шығармашылығына арналды.
Айбектің білім жолы тек теориялық дайындықпен шектелмей, практикалық тәжірибемен де толықты. Ол телеарналарда, баспасөзде қызмет атқарып, журналистика саласында да өзін сынап көрді. Бұл тәжірибе оның шығармашылық көкжиегін кеңейтіп, халықпен тікелей байланыс орнатуға мүмкіндік берді.
Шығармашылығы, қызметі және жетістіктері
Айбек Қайбулланың шығармашылығы көпқырлы. Ол прозада да, поэзияда да қалам тербейді. Оның алғашқы кітабы 2000-жылдардың соңында жарық көріп, оқырман тарапынан жылы қабылданды. Бұл жинақта жастардың арман-мақсаттары, қоғамдағы әлеуметтік мәселелер, ұлттық құндылықтар тақырыптары қозғалды.
Айбек тек қана жазушы емес, сонымен бірге публицист. Оның мақалалары елдің мәдени өміріне, рухани дамуына, қоғамдағы өзекті тақырыптарға арналған. Ол өзінің өткір ойларымен, нақты дәлелдерімен танылды.
Шығармашылықтағы тағы бір қыры – драматургия. Айбек бірнеше пьеса жазып, олар ел театрларында сахналанды. Оның қойылымдары көрермендер арасында үлкен қызығушылық тудырды, себебі ол қазіргі замандағы адамның жан дүниесін, қоғамдағы қайшылықтарды көркем түрде бейнелей білді.
Айбектің жетістіктерінің қатарында әдеби байқаулардағы жеңістері, мемлекеттік және қоғамдық марапаттары бар. Оның еңбектері тек Қазақстанда ғана емес, шетелде де жарық көріп, аударылып жүр. Бұл оның шығармашылығының әмбебаптығын көрсетеді.
Қоғамдық және саяси көзқарастары
Айбек Қайбулла – белсенді азаматтық ұстанымы бар қаламгер. Ол әрдайым қоғамдағы мәселелерге бейжай қарамайды. Оның мақалаларында әлеуметтік әділеттілік, жастар тәрбиесі, ұлттық мәдениетті сақтау тақырыптары жиі көтеріледі.
Саяси тұрғыдан Айбек ұлттық мүддені бірінші орынға қояды. Ол Қазақстанның тәуелсіздігі мен болашағы жастардың білімділігіне, рухани кемелдігіне байланысты екенін жиі айтады. Қоғамдық іс-шараларда, кездесулерде ол жастарды ұлттық құндылықтарды ұлықтауға, ғылым мен білімге ұмтылуға шақырады.
Айбектің көзқарасы – либералды, ашық қоғамды қолдайды. Ол демократиялық құндылықтарды, сөз бостандығын, мәдени әртүрлілікті дамытуды жақтайды. Дегенмен, ұлттық дәстүр мен мемлекеттік бірлікті сақтауды басты орынға қояды.
Жеке өмірі
Айбек Қайбулла шығармашылық пен қоғамдық қызметпен қатар, отбасы құндылықтарына да ерекше мән береді. Ол отбасылы, бірнеше баланың әкесі. Оның жары – педагогика саласында еңбек ететін маман.
Жеке өмірінде Айбек қарапайымдылығымен, адамгершілігімен ерекшеленеді. Достары мен әріптестері оны ашық мінезді, кішіпейіл, сенімді адам деп сипаттайды. Бос уақытында ол кітап оқуды, табиғат аясында серуендеуді ұнатады. Сонымен қатар, спортпен шұғылдануды да әдетке айналдырған.
Жеке өмірі шығармашылығына да әсер етеді. Ол отбасылық құндылықтарды насихаттап, балалардың тәрбиесіне көп көңіл бөледі. Оның кейіпкерлерінің образдарында әке мейірімі, отбасы жылуы жиі суреттеледі.
Мұра және маңызы
Айбек Қайбулланың мұрасы – оның шығармалары, қоғамдық ойлары және тәрбиелеген шәкірттері. Оның әдеби еңбектері қазақ әдебиетінің жаңа дәуіріндегі маңызды туындылардың қатарынан орын алады.
Ол қазіргі заманғы қаламгер ретінде қоғамдағы түйткілді мәселелерді батыл көтерді, сонымен бірге ұлттық мәдениетті жаңғыртуға үлес қосты. Оның еңбектері жастар үшін өнеге, ал әдеби қауым үшін құнды қазына болып қала бермек.
Айбектің маңызы – ол тек қаламгер емес, замандасының жанын түсіне білген, қоғамға ой салған тұлға. Оның шығармашылығы ұлттық болмысты сақтауға, рухани жаңғыруға, заманауи Қазақстанның болашағын айқындауға бағытталған.
