Стоматитке не істеу керек: Емдеу және алдын алу кеңестері
Стоматит – бұл ауыз қуысының шырышты қабатының қабынуы, ол көптеген адамдарға ыңғайсыздық тудырады. Әсіресе, бұл ауру балалар мен иммунитеті әлсіз адамдарда жиі кездеседі. Егер сіз немесе жақындарыңыз стоматиттен зардап шегіп жатса, оның себебін анықтап, дұрыс емдеу шараларын қолдану маңызды. Бұл мақалада “стоматитке не істеу керек” деген сұраққа толық жауап береміз және ауруды емдеуге арналған пайдалы кеңестермен бөлісеміз.
Стоматиттің негізгі түрлері
Стоматиттің бірнеше түрі бар, әрқайсысының өз ерекшеліктері мен емдеу әдістері бар:
- Катаральды стоматит
Бұл ең жиі кездесетін түрі. Ауызда ісіну, қызару және жағымсыз иіс пайда болады. Көбінесе гигиенаның сақталмауынан туындайды. - Афтозды стоматит
Бұл жағдайда ауызда кішкентай жаралар (афта) пайда болады. Олар қатты ауырып, сөйлегенде немесе тамақ жегенде қиындық туғызады. - Герпетикалық стоматит
Герпес вирусынан пайда болатын бұл түр көбінесе балаларда байқалады. Шырышты қабатта көпіршіктер пайда болып, олар жарылып, жараға айналады. - Аллергиялық стоматит
Аллергия реакциясы нәтижесінде ауызда қабыну пайда болады. - Травматикалық стоматит
Ауыздың жарақаттануынан немесе қатты тағамдарды шайнаудан туындайды.
Стоматиттің негізгі себептері
Стоматиттің дамуына бірнеше фактор әсер етеді. Олар:
- Гигиенаның сақталмауы
Тіс щеткасын дұрыс қолданбау немесе ауызды дұрыс шаймау инфекциялардың жиналуына әкеледі. - Иммунитеттің әлсіреуі
Көптеген аурулардан кейін иммунитет төмендеп, стоматит пайда болуы мүмкін. - Аллергиялық реакциялар
Кейбір тағамдар немесе дәрі-дәрмектер аллергия тудыруы мүмкін. - Гормоналдық өзгерістер
Әсіресе, әйелдерде жүктілік немесе етеккір кезеңінде стоматиттің даму ықтималдығы жоғары. - Микроағзалардың әсері
Бактериялар, вирустар және саңырауқұлақтар стоматиттің негізгі қоздырғыштары болып табылады.
Стоматитке не істеу керек?
Стоматитті емдеу үшін бірнеше тиімді әдіс бар. Ең бастысы – аурудың себебін анықтап, сәйкес емдеу жоспарын құру.
1. Ауыз гигиенасын күшейту
Стоматиттің негізгі себептерінің бірі – ауыз қуысының дұрыс тазаланбауы. Сондықтан күнделікті тістерді дұрыс тазалап, ауызды антисептикалық ерітінділермен шайып отыру керек. Стоматитке не істеу керек деген сұраққа жауап ретінде, мына кеңестерді ұстану маңызды:
- Мягкий тіс щеткасын қолданыңыз.
- Антисептикалық пасталарды пайдаланыңыз.
- Тамақтан кейін ауызды шайып отырыңыз.
2. Дәріханалық дәрілерді пайдалану
Егер стоматит ауыр жағдайда болса, дәріханалық препараттарды қолдану қажет. Олар:
- Антисептикалық ерітінділер
Мысалы, хлоргексидин немесе фурацилин ерітіндісі ауызды шаюға өте тиімді. - Ауырсынуды басатын гельдер
Камистад немесе Холисал сияқты препараттар ауырсынуды тез басады. - Саңырауқұлаққа қарсы жақпа майлар
Егер стоматит саңырауқұлақ инфекциясынан пайда болса, миконазол немесе клотримазол жақпа майларын қолданыңыз.
3. Үй жағдайында емдеу әдістері
Егер дәріханалық дәрілерге қол жетімділік болмаса, үйдегі қарапайым құралдарды пайдалану тиімді болады:
- Тұзды және сода ерітіндісі
Бір стақан жылы суға бір шай қасық тұз бен сода қосып, ауызды күніне бірнеше рет шайыңыз. - Шөптерден жасалған қайнатпалар
Ромашка, шалфей немесе емен қабығының қайнатпасы қабынуды басады. - Бал және прополис
Бал табиғи антисептик ретінде жараларды жазуға көмектеседі.
4. Дұрыс тамақтану
Стоматит кезінде тым ыстық, ащы немесе қатты тағамдардан бас тарту керек. Мынандай тағамдарды тұтынған жөн:
- Жұмсақ, жылы тағамдар (ботқа, сорпа).
- Дәруменге бай тағамдар (жеміс-жидек, көкөніс шырындары).
Стоматиттің алдын алу
Стоматитті емдеу қиын болғанымен, оның алдын алуға болады. Ол үшін мынадай кеңестерді ұстаныңыз:
- Тұрақты гигиена
Күніне кемінде екі рет тістерді тазалап, тіс жібін қолданыңыз. - Дұрыс тамақтану
Иммунитетті көтеретін тағамдарды таңдаңыз. - Стрессті азайту
Стресс стоматиттің дамуына ықпал етуі мүмкін. Медитация немесе дене жаттығуларымен айналысыңыз. - Тіс дәрігеріне тұрақты бару
Ауыз қуысының жалпы жағдайын тексертіп, алдын алу шараларын қолдану маңызды.
Қорытынды
Стоматит кез келген адамда пайда болуы мүмкін, бірақ оның алдын алу және емдеу шаралары оңай және тиімді. Ең бастысы – ауыз қуысының тазалығын сақтау, иммунитетті нығайту және ауыр жағдайларда дәрігерге көріну. Стоматитке не істеу керек деген сұрақтың жауабы – ауруды елемей, тез арада емдеу шараларын қабылдау. Егер сіз дұрыс емдеуді ұстансаңыз, стоматиттен тез арыласыз және болашақта оның қайталануын болдырмайсыз.
