Стоматитті емдеу жолдары: Негізгі әдістер мен кеңестер
Стоматит – ауыз қуысының ең жиі кездесетін ауруларының бірі. Бұл жағдай тітіркенуді, ауырсынуды және кейде жеп-ішуге кедергі келтіретін жаралардың пайда болуын тудырады. Әсіресе балалар мен иммунитеті әлсіреген адамдар арасында стоматит жиі кездеседі. Мақалада стоматитті қалай емдеуге болатыны туралы толық ақпаратпен бөлісеміз.
Стоматиттің түрлері және белгілері
Стоматиттің бірнеше түрі бар, және әрқайсысы ерекше белгілерімен ерекшеленеді:
- Афтозды стоматит
Бұл түрі ауыздың ішкі жағында кішкентай, бірақ өте ауыр жаралардың пайда болуымен сипатталады. Әдетте жаралар ақшыл немесе сары түсті болып келеді. - Герпестік стоматит
Вирустық инфекциядан туындайды және жиі қызыл, ісінген жаралармен бірге ауыз қуысының жалпы тітіркенуі байқалады. - Кандидозды стоматит
Бұл көбінесе иммунитеті төмендеген немесе антибиотиктерді ұзақ уақыт қолданған адамдарда кездеседі. Оның басты белгісі – ақшыл жабын. - Аллергиялық стоматит
Азық-түлікке немесе дәрі-дәрмекке аллергия нәтижесінде пайда болады. Белгілері ісіну, қызару және қышу болуы мүмкін.
Стоматиттің негізгі себептері
Стоматиттің дамуына әсер ететін бірнеше факторлар бар. Олардың қатарында:
- Гигиена ережелерін сақтамау
Ауыз қуысының тазалығына мән бермеу бактериялардың көбеюіне әкелуі мүмкін. - Иммунитеттің әлсіреуі
Жүйке күйзелісі, дұрыс тамақтанбау немесе аурулар салдарынан иммундық жүйе әлсірейді. - Вирус немесе саңырауқұлақ инфекциялары
Герпес вирусы немесе Candida albicans саңырауқұлағы стоматиттің дамуына әкелуі мүмкін. - Механикалық жарақаттар
Қатты тамақ, дұрыс орналаспаған тістер немесе ортодонтиялық құрылғылар жарақат тудыруы мүмкін. - Аллергиялық реакциялар
Кейбір адамдарда стоматит химиялық заттар немесе тағамдарға реакция ретінде пайда болады.
Стоматитті емдеудің жолдары
Стоматитті қалай емдеуге болады деген сұрақ көп адамдарды алаңдатады. Жауап емнің себебіне байланысты әртүрлі болады. Міне, негізгі әдістер:
1. Үй жағдайындағы алғашқы көмек
Егер стоматит жеңіл формада болса, оны үй жағдайында емдеуге болады.
- Тұзды су ерітіндісімен шаю
Бір стақан жылы суға бір шай қасық тұз қосып, күніне бірнеше рет ауызды шаю ұсынылады. Бұл әдіс жараның жазылуын тездетеді. - Сода ерітіндісі
Тұзды суға ұқсас әсер етеді және бактерияларды жояды. - Шай компрестері
Қара шайдың құрамындағы таниндер қабынуды азайтады. Дайын шай пакетін салқындатып, жараға басу пайдалы.
2. Медициналық емдеу
Егер стоматит қатты мазалайтын болса немесе жиі қайталанатын болса, дәрігерге көрінген жөн.
- Антисептикалық құралдар
Стоматит кезінде ауызды арнайы антисептикалық ерітінділермен шаю ұсынылады. Олар жараларды инфекциядан қорғайды. - Вирусқа қарсы препараттар
Егер стоматиттің себебі вирус болса, дәрігер вирусқа қарсы майлар немесе таблеткалар тағайындайды. - Саңырауқұлаққа қарсы дәрілер
Кандидозды стоматитті емдеу үшін саңырауқұлаққа қарсы арнайы дәрілер пайдаланылады.
3. Диета және өмір салты
Ауыз қуысының саулығын сақтау үшін тамақтану мен күнделікті дағдыларға назар аудару керек.
- Тітіркендіргіш тағамдарды шектеу
Қышқыл, ащы, тұзды және ыстық тағамдар жараларды одан әрі ауырлатуы мүмкін. - Көбірек сұйықтық ішу
Су мен пайдалы шөп шайларын ішу ағзаны қалыпқа келтіруге көмектеседі. - Иммунитетті нығайту
Дұрыс тамақтану, жеткілікті ұйқы және дәрумендерді қабылдау иммундық жүйені күшейтеді.
Стоматиттің алдын алу жолдары
Стоматитті емдегеннен гөрі, оның алдын алған оңай. Келесі кеңестер сізді бұл жағымсыз жағдайдан сақтай алады:
- Гигиенаға мән беру
Күніне екі рет тісіңізді тазалап, ауызды арнайы ерітінділермен шаю қажет. - Дұрыс тамақтану
Дәрумендерге бай тағамдарды тұтыну организмнің жалпы жағдайын жақсартады. - Стрессті басқару
Стресстің иммунитетке әсерін азайту үшін релаксация әдістерін қолдану пайдалы. - Аллергиядан сақ болу
Аллергия тудыратын тағамдарды немесе заттарды анықтап, олардан аулақ болыңыз.
Қашан дәрігерге қаралу қажет?
Кейбір жағдайларда стоматитті үйде емдеу мүмкін болмауы мүмкін. Егер келесі белгілер байқалса, дереу дәрігерге жүгінген дұрыс:
- Жаралар екі аптадан астам уақыт жазылмаса;
- Қатты ауырсыну болса;
- Температура көтеріліп, дене қызуы байқалса;
- Жаралар жиі қайталанса.
Қорытынды
Стоматит – жайсыздық тудыратын, бірақ дұрыс емдеген жағдайда тез жазылатын жағдай. Стоматитті қалай емдеуге болады деген сұрақтың жауабы әр адамның жеке жағдайына байланысты. Үй жағдайында қолданылатын табиғи әдістерден бастап, дәрігердің тағайындаған ем-домына дейін түрлі жолдар бар. Ең бастысы – аурудың алдын алу үшін ауыз қуысының гигиенасын сақтау және жалпы денсаулыққа мұқият болу.
