Сушиді қалай жейді: Жапон тағамының мәдениеті мен әдебі
Суши – Жапонияның дәстүрлі тағамдарының бірі, әлемнің әр түкпірінде танымалдылыққа ие. Бұл тағамды жәй ғана жеу емес, оның артында терең мәдениет пен арнайы ережелер бар. Егер сушиге алғаш рет тап болсаңыз, оны қалай дұрыс жеуді білу маңызды. “Сушиді қалай жейді” деген сұраққа жауап бере отырып, сушидің түрлері, оны жеу әдебі және негізгі кеңестермен танысамыз.
Сушидің түрлері және олардың ерекшеліктері
Суши бірегей тағам болғандықтан, оның бірнеше түрі бар. Әрбір түрінің өзіндік ерекшелігі мен қызмет ету әдісі бар.
- Нигири-суши – Кішкентай күріш түйіршігінің үстіне балықтың немесе басқа теңіз өнімдерінің бір кесегі қойылады. Оны жеу үшін таяқша немесе қолды пайдалануға болады.
- Маки-суши – Балдырға оралған күріш пен теңіз өнімдерінің қоспасы. Бұл түр сушидің ең танымал және кең таралған нұсқасы.
- Сашими – Таза балықтың кесілген бөліктері. Бұл тағам сушидің құрамдас бөлігі емес, бірақ суши мәзірінде жиі кездеседі.
- Урамаки – Балдыр іште, ал күріш сыртта орналасқан роллдар.
- Темари-суши – Кішкентай домалақ пішінде жасалған суши, оны көбіне мерекелік шараларда ұсынады.
Сушиді жегенде оның түріне байланысты тәсілдерді білу маңызды, өйткені әр түрлі суши әртүрлі қызмет етіледі.
Сушиді жеу әдебі
Жапон мәдениеті сушиді жеуде белгілі бір тәртіпті сақтауды талап етеді. Міне, сушиді қалай жейді деген сұраққа қатысты негізгі ережелер:
- Соя соусын дұрыс қолдану. Соя соусына сушидің тек балық бөлігі ғана батырылады. Бұл күріштің соусты тым көп сіңіріп, дәмін бұзбауы үшін қажет.
- Гарнирді бөлек пайдалану. Сушимен бірге зімбір тілімдері (гаари) беріледі. Ол әр түрлі сушидің арасындағы дәмдерді ажыратуға көмектеседі және әр роллды жегенде ауыз қуысын тазалайды.
- Таяқшаларды дұрыс ұстау. Жапон мәдениетінде таяқшаларды пайдалану үлкен маңызға ие. Таяқшаларды тарсылдатпау, оларды үстел үстіне қоспау және бір-біріне қарсы ұстамау маңызды.
- Васаби мөлшерін бақылау. Васаби – өткір дәмдеуіш, оны сушиге көп мөлшерде қолданбаған жөн. Дәмді сезіну үшін аздап қосу жеткілікті.
Сушиді жеудің дәстүрлі тәсілдері
Сушиді жеудің екі негізгі тәсілі бар: қолмен және таяқшамен. Қолмен жеу көбіне нигири немесе сашими үшін қолайлы, ал маки-сушиді таяқшамен жеу мәдениеттің белгісі ретінде қабылданады.
Сушиді қалай жейді деген сұраққа тағы бір жауап – әр түрлі сушидің дәмін ерекше сезіну үшін оны асықпай жеу. Бір тілімді ауызға салғанда, оның барлық компоненттерінің үйлесімділігін байқап, дәмді толық сезіну керек.
Қателіктерден қалай сақтануға болады?
Сушиді жегенде жіберілетін ең жиі қателіктер мыналар:
- Соя соусына толық батырмау. Бұл тағамның бастапқы дәмін бұзады.
- Васабиді көп қолдану. Бұл сушидің табиғи дәмін жауып тастайды.
- Таяқшаларды дұрыс қолданбау. Таяқшаларды дұрыс пайдаланбау құрметсіздік ретінде қабылдануы мүмкін.
- Зімбірді сушиге қосу. Зімбір сушидің үстіне емес, оны жегеннен кейін қолданылады.
Қандай сусындармен үйлеседі?
Сушиді жеген кезде дұрыс сусын таңдау оның дәмін толықтырады. Классикалық жапон сусыны – саке, бірақ көк шай да сушидің дәмін керемет ашады. Кейбір мейрамханаларда арнайы дайындалған коктейльдер ұсынылады, бірақ оларды таңдағанда сушидің нәзік дәмін жоғалтпайтын сусынды таңдау маңызды.
Жаңадан бастаушыларға кеңестер
Егер сіз сушиді алғаш рет жейтін болсаңыз, келесі кеңестер сізге көмектеседі:
- Алдымен жеңіл маки-сушиден бастаңыз.
- Васабиді мөлшерден тыс қоспауға тырысыңыз.
- Егер таяқшаны қолдану қиындық туғызса, оны қолмен жесеңіз болады.
- Дәмдердің үйлесімділігін байқау үшін сушиді асықпай жеу маңызды.
Қорытынды
Суши – Жапон мәдениетінің бір бөлігі ғана емес, ол тамақтанудың ерекше тәсілі. Сушиді дұрыс жеу арқылы сіз оның дәмін толық сезініп, Жапон мәдениетін құрметтей аласыз. “Сушиді қалай жейді” деген сұраққа жауап іздеу сушидің дәмдік сапасын, ұсыну әдебін және жеу дәстүрін түсінуге мүмкіндік береді. Қарапайым ережелерді сақтап, сіз бұл тағамды толыққанды сезінесіз.
