Сушилі қалай жейді: Дұрыс тәсілдер мен маңызды ережелер
Суши – Жапония асханасының ең танымал тағамдарының бірі. Оны әлемнің түкпір-түкпірінде сүйіп жейді, бірақ сушиді дұрыс жеудің өзіндік мәдениеті мен ережелері бар. Бұл мақалада сушиді қалай жейді деген сұраққа толық жауап беріп, оны дұрыс жеп, дәмін барынша сезінудің әдістерін қарастырамыз.
1. Суши түрлері және олардың ерекшеліктері
Сушидің бірнеше түрі бар, олардың әрқайсысын жеу тәсілі әртүрлі болуы мүмкін.
- Нигири – күріштің үстіне балық немесе теңіз өнімдері қойылған классикалық суши.
- Макки – балдырға (нори) оралған күріш пен балықтың комбинациясы.
- Урамаки – сыртында күріш, ішінде балдыр мен балық бар кері оралған суши.
- Сашими – бұл негізінен таза шикі балық тілімдері, күрішсіз беріледі.
Әрқайсысының өзіндік ерекшеліктері болғанымен, оларды жеу кезінде ортақ ережелер бар.
2. Сушиді жеудің негізгі ережелері
2.1. Дұрыс құралды пайдалану
Сушиді жеу үшін таяқшаларды (хаси) немесе қолды қолдануға болады. Жапондық дәстүр бойынша нигириді қолмен жеу қалыпты жағдай, ал макки мен урамакиді көбіне таяқшамен жейді. Егер таяқша қолдану ыңғайсыз болса, қолмен жеуден тартынбаңыз.
2.2. Соя тұздығына батыру ережесі
Көпшілік сушиді тұздыққа малып жейді, бірақ оны дұрыс істеу маңызды:
- Нигири суши тұздыққа күріш жағымен емес, балық жағымен батырылады. Күрішке тұздық сіңіп кетсе, ол шашылып кетуі мүмкін.
- Макки суши тұздыққа аздап батырылады, бірақ толық малып жіберуге болмайды.
- Сашими тікелей соя тұздығына батырып жейді.
2.3. Васаби мен имбирьді дұрыс пайдалану
- Васаби – өткір дәмдеуіш, ол көбіне сушидің ішіне салынады. Дегенмен, егер ащы дәмді ұнатсаңыз, соя тұздығына аздап қосуға болады.
- Гари (маринадталған имбирь) – екі түрлі сушидің дәмін араластырмас үшін ауызды тазарту үшін жейді. Оны сушимен бірге жеу ұсынылмайды.
3. Сушиді жеудің мәдениеті мен әдебі
3.1. Дұрыс тәртіппен жеу
Классикалық жапон дәстүрінде жеңіл дәмнен бастап, ащы және майлы түрлерге қарай жылжу ұсынылады. Алдымен ақ балықтарды, содан кейін майлы тунец пен лососьті, ал ең соңында унаги (қоймалжың балық) немесе роллдарды жеген жөн.
3.2. Артық соя тұздығын қолданбау
Соя тұздығын қажет мөлшерден артық қолдану – жапон мәдениетінде дөрекі қателік деп саналады. Себебі ол сушидің бастапқы дәмін өзгертеді.
3.3. Таяқшаларды дұрыс пайдалану
- Таяқшаларды күрішке тік шаншып қоюға болмайды – бұл жапон мәдениетінде тек жерлеу рәсімдерінде жасалады.
- Таяқшаларды бір-біріне ысқылау әдепсіздік белгісі саналады.
4. Сушиге қосымша өнімдер мен сусындар
Суши көбінесе арнайы сусындармен үйлесімді болады:
- Саке (жапон күріш шарабы) – оны көбіне сушиден бұрын ішеді, ал сушимен бірге көп қолданбайды.
- Жасыл шай (матча немесе сенча) – сушидің дәмін жақсы ашады.
- Соя соусы, васаби, гари – қосымша дәм беретін негізгі элементтер.
Егер суши жеп отырғанда қаласаңыз, мисо сорпасын ішіп, ас қорыту процесін жақсарта аласыз.
5. Жаңадан бастаушыларға кеңестер
Егер сіз алғаш рет суши жеп көрмек болсаңыз, төмендегі кеңестер сізге көмектеседі:
- Жеңіл және жұмсақ дәмнен бастаңыз – лосось немесе тунец сияқты майлы емес балықтардан бастау оңайырақ.
- Қолмен жеуге ұялмаңыз – егер таяқшалар ыңғайсыз болса, сушиді қолмен жей беруге болады.
- Дәмдеуіштерді шамадан тыс қолданбаңыз – суши өзі табиғи дәмімен ерекше, оған тым көп тұздық немесе васаби қосудың қажеті жоқ.
- Сушиге құрметпен қараңыз – жапон мәдениетінде тағамды бағалап жеу өте маңызды.
