Тәрбиеші деген кім? — Тәрбиенің Маңызы мен Мәні

Тәрбиеші деген кім? Тәрбиеші – балаларды, жастарды және қоғамның басқа да мүшелерін адамгершілікке, мәдениетке және қоғамда өмір сүруге қажетті құндылықтарға баулитын маман. Қазақ халқы үшін тәрбиешінің орны ерекше. Өйткені біздің тарихымыз бен мәдениетімізде бала тәрбиесіне баса мән беріледі. Осы мақалада «тәрбиеші деген кім?» деген сұрақтың аясында тәрбиеші мамандығының рөлі, ерекшеліктері мен заман талабына сай өзгерістері туралы сөз қозғаймыз.

Тәрбиешінің мәдени және тарихи мәні

Қазақ қоғамында тәрбие мен білім беру үрдісі ежелден бері ерекше маңызға ие болған. Ата-аналар, ата-әжелер және басқа да үлкендер өз тәжірибесі мен ақыл-кеңестерін ұрпақтарына жеткізген. Тәрбиеші тек білім берумен шектелмей, баланы қоғамға бейімдеу, оның рухани дамуына ықпал ету және мәдени құндылықтарды бойына сіңіруге көмектесетін тұлға ретінде танылған.

Тарихи тұрғыдан қарағанда, қазақ қоғамында әрбір отбасы тәрбие берудің маңызды ұясы болған. Ата-бабаларымыз бала тәрбиесіне қатысты көптеген мақал-мәтелдерді қолданып, сол арқылы адамгершілік қағидаларын жеткізген. Мысалы, «Балапан ұяда не көрсе, ұшқанда соны іледі» деген мәтел де тәрбиешінің рөлін атап көрсетеді.

Тәрбиешінің міндеттері мен жауапкершіліктері

Тәрбиешінің басты міндеті – баланың дұрыс дамуына жағдай жасау. Ол өз алдына бірнеше мақсат қояды:

• Адамгершілік құндылықтарды қалыптастыру – баланы мейірімділікке, адалдыққа және жауапкершілікке үйрету.
• Әлеуметтік дағдыларды дамыту – қоғамда өмір сүруге қажетті қарым-қатынас пен ынтымақтастық дағдыларын қалыптастыру.
• Шығармашылық ойлауды ынталандыру – баланың қиялын, шығармашылығын дамытуға бағытталған тапсырмаларды орындауға көмектесу.
• Физикалық және психологиялық денсаулықты қорғау – баланың физикалық денсаулығына ғана емес, психологиялық жағдайына да көңіл бөлу.

Тәрбиеші өз міндетін орындауда ерекше назарды балаға деген сүйіспеншілік пен қамқорлыққа бағыттайды. Тәрбиешіге балалардың ерекшеліктерін, олардың даму деңгейін түсіну қабілеті қажет. Сондықтан тәрбиешілер өз білімдерін жетілдіріп отыруға тырысады.

Қазіргі қоғамда тәрбиешінің рөлі қалай өзгерді?

Заман өзгерген сайын, тәрбиеші мамандығының мәні мен мазмұны да жаңа талаптарға сай өзгеріске ұшырады. Бүгінде тәрбиеші тек балаларды қарау емес, оларға заман талабына сай білім мен дағды беруге бағытталған кешенді жұмыстар атқарады. Қазіргі тәрбиеші балаларға әлемді тануға, өз бетімен ойлау және өзіне сенім арту қабілеттерін дамытуға көмектеседі.

Қоғамның алға басуымен, технологияның дамуы, ақпараттық заманда балалардың тәрбиеге деген көзқарасы да өзгереді. Сол себепті қазіргі тәрбиешілерге педагогикалық білімнен бөлек, психология, педагогика, жаңа технологиялар саласында да білім мен дағдылар қажет.

Тәрбиеші мамандығына қандай қасиеттер қажет?

Тәрбиеші деген кім деген сұраққа толық жауап беру үшін, оның бойында болуы тиіс қасиеттерді де атап өткен жөн. Тәрбиеші:

• Мейірімділік пен қамқорлыққа толы болуы керек – балалармен тығыз қарым-қатынаста болғандықтан, олардың көңіл-күйіне, ішкі сезімдеріне түсіністікпен қарауы қажет.
• Сабырлы және байыпты болуы керек – кейде балалардың әртүрлі мінез-құлқы тәрбиешіні қиын жағдайға қалдыра алады. Мұндай кезде сабырлық сақтап, дұрыс шешім қабылдау маңызды.
• Шыдамдылық пен төзімділік – балалармен жұмыс жасауда шыдамдылық аса маңызды, себебі әр бала әртүрлі.
• Креативтілік пен тапқырлық – балалардың назарын аудару үшін түрлі әдіс-тәсілдерді қолдану қажет.

Қорытынды

Сонымен, тәрбиеші деген кім? Ол – қоғамға пайдалы, білімді, саналы, адамгершілікке бай ұрпақ тәрбиелеуге арналған маман. Қазіргі тәрбиешінің рөлі тек баланы бақылау ғана емес, сонымен қатар оның жан-жақты дамуына ықпал ету болып табылады. Тәрбиеші мамандығының маңыздылығы ешқашан төмендемейді, себебі әрбір қоғамның болашағы – сол қоғамдағы тәрбиеленуші балалардың қолында. Тәрбиешілеріміздің қажырлы еңбегінің арқасында, болашақ ұрпақтың дұрыс жолда қалыптасуына және елімізге қажетті азамат ретінде дамуына мүмкіндік беріледі.