Тайыр Жароков өмірбаяны – шығармашылығы мен мұрасы
Тайыр Жароков — қазақ әдебиетінің көрнекті өкілдерінің бірі, кеңестік кезеңнің ұлы ақыны әрі қоғам қайраткері. Оның шығармашылығы қазақ поэзиясына жаңа серпін беріп, әдебиетіміздің дамуына зор үлес қосты. Жароковтың өлеңдері мен поэмалары тек көркемдік қана емес, сонымен қатар қоғамдық-саяси мәнге ие болды. Ол өз шығармашылығында халықтың мұң-мұқтажын, арман-тілегін, сонымен қатар жаңа қоғамның құрылу жолындағы күресін бейнеледі.
Тайыр жароков өмірбаяны
Балалық шағы мен отбасы
Тайыр Жароков 1908 жылы 22 қыркүйекте қазіргі Батыс Қазақстан облысы, Жәнібек ауданы, Жетібай ауылында дүниеге келді. Атасы Малтақан қара сөзге шешен, реті келген жерде бір ауыз өлең шығара алатын кісі болған. Алғашқы білімін ауылдағы бастауыш мектептен алған ол, 15 жасында оны тәмамдады. 1923–1927 жылдары Орынборда қазақтың халық ағарту институтында оқып, білімін тереңдетті. 1928–1932 жылдары Абай атындағы Алматы мемлекеттік университетінің филология факультетінде білім алды. 1934–1935 жылдары Ленинградтың тарих, философия және әдебиет институтының аспирантурасында оқыды.
Оқу мен шығармашылық жолының басталуы
Тайыр Жароковтың әдебиетке деген қызығушылығы ерте басталды. 1927 жылы оның алғашқы өлеңі «И смеется солнце золотое» атты өлеңі «Подарок поэтов» атты жинақта жарияланды. Бұл өлеңде ақынның табиғатқа деген сүйіспеншілігі мен өмірге деген құштарлығы айқын көрінеді. Оның шығармашылығының алғашқы кезеңі лирикалық сипатта болды.
Шығармашылығы мен қоғамдық қызметі
Тайыр Жароковтың шығармашылығы кеңестік кезеңнің қоғамдық-саяси өмірімен тығыз байланысты болды. Оның өлеңдері мен поэмалары социалистік құрылыс пен еңбек адамдарының бейнесін сомдады. «Сияние звёзд» (1932), «Нефтестан» (1934), «Күн тіл қатты» (1934) сияқты жинақтарында ақынның жаңа қоғамның құрылу жолындағы күресі мен үміті көрініс тапты. «Сталинге» атты өлеңінде ол ұлы көсемнің бейнесін дәріптеді. «Жапанды орман жаңғыртты» (1949), «Қырда туған құрыш» (1954) сияқты шығармаларында қазақ халқының тарихы мен мәдениетін дәріптеді.
Ақынның шығармашылығында Ұлы Отан соғысы тақырыбы ерекше орын алады. «Песнь о Зое» атты поэмасында ол Зоя Космодемьянскаяның ерлігін жырлады. Бұл шығармада ақынның отаншылдық сезімі мен жауынгерлерге деген құрметі айқын көрінеді.
Қоғамдық және саяси көзқарастары
Тайыр Жароков кеңестік қоғамның идеологиясын қолдаушы болды. Ол 1939 жылы Коммунистік партияның мүшесі болып қабылданды. Оның шығармашылығында социалистік құрылыс пен еңбек адамдарының бейнесі жиі кездеседі. Ақынның өлеңдерінде партияның саясаты мен идеологиясына деген адалдық айқын көрінеді.
Жеке өмірі
Тайыр Жароковтың жеке өмірі туралы мәліметтер аз сақталған. Оның отбасы туралы ақпараттар шектеулі. Алайда, оның шығармашылығында жеке өмірі мен отбасы туралы ойлар мен сезімдер көрініс тапқан. Оның өлеңдерінде махаббат, достық, отбасылық құндылықтар туралы ойлар жиі кездеседі.
Мұрасы мен маңызы
Тайыр Жароков қазақ әдебиетінде өз орнын қалдырған ұлы ақын. Оның шығармашылығы қазақ поэзиясының дамуына зор ықпал етті. Оның өлеңдері мен поэмалары тек көркемдік қана емес, сонымен қатар қоғамдық-саяси мәнге ие болды. Ақынның шығармашылығында қазақ халқының тарихы, мәдениеті мен болашағы туралы ойлар көрініс тапты. Оның шығармалары бүгінгі ұрпаққа да үлгі болып табылады.
