Тамақ қышуы мен жөтел: Себептері және емдеу жолдары
Тамақтың қышуы мен жөтелу — көпшілік адамда кездесетін қолайсыз жағдайлардың бірі. Бұл проблема әртүрлі себептерден туындауы мүмкін және көбінесе тыныс алу жүйесінің немесе дененің жалпы жағдайына байланысты. Егер сізде осындай жағдай орын алса, алаңдамаңыз: мәселені шешу жолдары мен алдын алу шаралары жеткілікті. Осы мақалада “тамақ қышып жөтелу не істеу керек” деген сұраққа жан-жақты жауап береміз.
Тамақ қышуы мен жөтелудің себептері
Жөтелу мен тамақ қышуының пайда болуына бірнеше фактор әсер етуі мүмкін. Олардың ішінде ең жиі кездесетіндері:
- Аллергия: Аллергия кезінде ағза қоршаған ортадағы заттарға (шаң, тозаң, үй жануарларының жүні) шамадан тыс сезімталдық танытады. Бұл тамақ қышуы мен құрғақ жөтелге әкелуі мүмкін.
- Инфекциялар: Вирустық немесе бактериялық инфекциялар тамақтың қызарып, қышуына және жөтелдің пайда болуына себеп болады.
- Құрғақ ауа: Қыс мезгілінде үйдегі немесе кеңседегі ауа құрғақ болған жағдайда, тамақ пен тыныс алу жолдары тітіркеніп, қышуы мүмкін.
- Асқазан қышқылының кері ағуы: Кейбір адамдарда асқазан қышқылы өңешке қарай көтеріліп, тамақты тітіркендіреді.
- Темекі шегу: Темекі түтіні тамақты құрғатып, тітіркендіреді.
- Аллерген тағамдар: Кейбір тағамдар (мысалы, цитрустар немесе ащы тағамдар) тамақ қышуына әкелуі мүмкін.
Тамақ қышуы мен жөтелу кезінде не істеу керек?
Егер сіз “тамақ қышып жөтелу не істеу керек” деп ойланып жүрсеңіз, төмендегі кеңестерді қолданып көріңіз:
1. Сұйықтық ішу
Тамақты ылғалдандыру үшін жылы су, шөп шайы немесе бал қосылған лимон суын ішіңіз. Бұл жөтелді басып, тамақтағы құрғақтықты жоюға көмектеседі.
2. Тұзды сумен шайқау
Тұзды сумен шайқау – тамақ қышуын жеңілдетудің қарапайым әрі тиімді әдісі. Ол тамақтағы бактерияларды жойып, қабынуды азайтады.
3. Бумен демалу
Жылы буды дем алу – тыныс алу жолдарын ылғалдандыруға көмектеседі. Бұған ментол немесе эвкалипт майын қосып, әсерін күшейтуге болады.
4. Аллергендерден аулақ болу
Аллергияның негізгі себебін анықтап, оған жоламау керек. Үйде ауа тазартқыш пайдаланып, аллергия тудыратын заттарды жоюға тырысыңыз.
5. Дәрі-дәрмек қолдану
Егер жөтел мен тамақ қышуы ұзақ уақытқа созылса, дәрігер тағайындаған дәрілерді қабылдаңыз. Аллергияға қарсы антигистаминдік дәрілер немесе жөтелге қарсы сироптар пайдалы болуы мүмкін.
6. Тамаққа күтім жасау
Жұмсақ және ылғал тағамдарды жеуге тырысыңыз. Өте ыстық немесе суық тағамдардан аулақ болыңыз, себебі олар тамақты тітіркендіруі мүмкін.
Алдын алу жолдары
Тамақ қышуы мен жөтелудің алдын алу үшін төмендегі шараларды орындауға болады:
- Дұрыс ауа ылғалдылығын сақтау: Бөлмеде ауа ылғалдандырғыш қолдану пайдалы. Бұл әсіресе қыста, жылыту жүйелері ауаны құрғатып жібергенде маңызды.
- Иммунитетті нығайту: Витаминдер мен минералдарға бай тағамдарды тұтыну арқылы дененің қорғаныс қабілетін арттырыңыз.
- Гигиенаны сақтау: Қолыңызды жиі жуып, инфекциялардан қорғануға тырысыңыз.
- Темекіні тастау: Темекі түтіні тек тамақ қышуы емес, жалпы денсаулыққа зиян.
- Дұрыс тыныс алу жаттығуларын жасау: Бұл әдіс тыныс алу жолдарын босаңсытуға көмектеседі.
Қашан дәрігерге бару керек?
Кейде тамақ қышуы мен жөтел жеңіл шаралармен өтпей, күрделі жағдайға әкелуі мүмкін. Егер сізде төмендегі белгілер байқалса, міндетті түрде дәрігерге жүгініңіз:
- Жоғары температура;
- Кеудедегі ауырсыну немесе қысылу сезімі;
- Ұзақ уақытқа созылған жөтел (2 аптадан артық);
- Тамақтағы қатты ауырсыну;
- Дауыстың өзгеруі немесе жоғалуы.
Қорытынды
Тамақ қышуы мен жөтелу — жиі кездесетін жағдай болғанымен, оны елемеуге болмайды. “Тамақ қышып жөтелу не істеу керек” деген сұрақтың жауабы сіздің жағдайыңызға байланысты әртүрлі болуы мүмкін. Үйде қарапайым емдеу әдістерін қолданып көріңіз, бірақ жағдай күрделене түссе, маманнан кеңес алыңыз. Салауатты өмір салтын ұстанып, өз денсаулығыңызға мұқият болыңыз.
