Теңіз дауылы қалай аталады – Түрлері, себептері және салдары

Теңіз дауылы — мұхиттар мен теңіздерде пайда болатын күшті жел мен толқындар жүйесі. Бұл табиғи құбылыс көбінесе айтарлықтай зиян келтіреді және адам өміріне қауіпті болуы мүмкін. Теңіз дауылдары түрлі атаулармен белгілі және олардың пайда болу себептері мен ерекшеліктері бар.

Теңіз дауылдарының түрлері

• Ураган (Hurricane) – Солтүстік Атлантика мен Тынық мұхитының шығыс бөлігінде пайда болатын күшті дауыл.
• Тайфун (Typhoon) – Тынық мұхитының батыс бөлігінде байқалатын қатты дауыл.
• Циклон (Cyclone) – Үнді мұхиты мен Оңтүстік Тынық мұхитында пайда болатын дауыл.

Теңіз дауылының пайда болу себептері

• Судың қызуы: Мұхиттың беткі суы 26°C-тан жоғары болған кезде жылы ауа көтеріледі, бұл төмен қысымды аймақтар тудырады.
• Атмосфералық қысым айырмашылығы: Төмен қысым мен жоғары қысым арасындағы айырмашылық күшті желдерді тудырады.
• Жердің айналуы (Кориолис әсері): Желдер айналмалы қозғалысқа түсіп, дауылдың күшеюіне ықпал етеді.

Теңіз дауылдарының салдары

• Су тасқыны: Күшті желдер теңіз деңгейін көтеріп, жағалаудағы аймақтарды су басады.
• Құрылыс нысандарының бұзылуы: Дауыл қатты желдері үйлер мен инфрақұрылымды қиратады.
• Экологиялық зиян: Теңіз дауылдары су астындағы тіршілікке де әсер етеді, маржан рифтерін бүлдіреді.

Теңіз дауылынан қалай қорғануға болады?

• Алдын ала ескерту жүйелерін бақылау: Дауыл туралы хабарламаларды уақытында алу үшін арнайы қосымшаларды қолданыңыз.
• Қауіпсіз орындарға көшу: Жағалаудан алыс жерлерге уақытында эвакуация жасаңыз.
• Төтенше жағдайлар қорын дайындау: Су, азық-түлік, дәрі-дәрмек және шамдарды алдын ала жинаңыз.

Тарихтағы ең ірі теңіз дауылдары

• Катрина ураганы (2005): АҚШ-тың оңтүстігіндегі штаттарға үлкен зиян келтірді.
• Хайян тайфуны (2013): Филиппин аралдарында 6 мыңнан астам адамның өмірін қиды.
• Бхола циклоны (1970): Бангладештегі ең жойқын табиғи апаттардың бірі болды.