Тимур Құлыбаев өмірбаяны – Қазақстандық кәсіпкер және қоғам қайраткері
Қазақстанның тәуелсіздік кезеңінде қалыптасқан жаңа буын іскер азаматтарының арасында есімі ең көп аталған тұлғалардың бірі – Тимур Асқарұлы Құлыбаев. Ол ел экономикасының ірі секторларын басқарған, энергетика мен қаржы саласында стратегиялық бастамаларды жүзеге асырған, ұлттық компаниялардағы реформаларға үлес қосқан, сонымен бірге халықаралық бизнес ортада да беделді орын алған азамат. Тимур Құлыбаев – Қазақстанның іскерлік элитасының символдарының бірі ғана емес, сонымен қатар ұлттық спорт пен қайырымдылық салаларына да ерекше көңіл бөлген меценат ретінде танымал.
Ол – бизнес пен саясаттың қиылысында жүрген, еліміздің экономикалық әлеуетін арттыруға бағытталған жобаларды іске асырған іскер басшы. Оның өмір жолы – тек қана кәсіпкерлік жетістік емес, сонымен қатар қоғам алдындағы жауапкершілік пен әлеуметтік бастамалардың сабақтастығының айғағы.
Тимур құлыбаев өмірбаяны
Балалық шағы мен отбасы
Тимур Асқарұлы Құлыбаев 1966 жылдың 10 қыркүйегінде Алматы қаласында дүниеге келді. Оның отбасы кеңестік дәуірдегі зиялы қауым өкілдерінің бірі болатын. Әкесі – Асқар Құлыбаев, белгілі экономист, Қазақстан ғылымы мен мемлекеттік қызметінде еңбек еткен азамат. Анасы – Раушан Құлыбаева да жоғары білімді, мәдениетті отбасынан шыққан. Осындай ортада тәрбиеленген Тимур бала кезінен тәртіпке, білімге құштар болып өсті.
Балалық шағы Алматының зиялы қауым шоғырланған аудандарында өтті. Қаладағы үздік мектептердің бірінде оқып, математика мен жаратылыстану пәндеріне ерекше қызығушылық танытты. Мұғалімдері оның аналитикалық ойлау қабілетін, жауапкершілігін атап өтетін.
Құлыбаевтар отбасы ұлттық дәстүрлерге берік еді. Тимур кішкентайынан қазақтың салт-дәстүрлерін құрметтеп, отбасылық тәрбиеде алған өнегені өмір бойы ұстанды. Ол ұлттық құндылықтарды заманауи даму үрдістерімен үйлестіре білуді үйренді.
Жастайынан спортқа да бейім болды. Әсіресе бокс пен ат спортын жақсы көрді. Кейіннен оның спортқа деген ықыласы мемлекеттік деңгейдегі қолдауға ұласқаны белгілі.
Білім алуы және алғашқы қадамдары
Мектепті үздік аяқтаған соң, 1983 жылы ол Қазақ мемлекеттік халық шаруашылығы институтының (қазіргі Тұран университетінің негізінде құрылған әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың экономикалық бағыты) экономика факультетіне оқуға түсті. Бұл факультет Кеңес Одағы дәуіріндегі ең беделді оқу орындарының бірі саналды. Тимур мұнда «Экономикалық жоспарлау» мамандығын таңдады.
Студенттік жылдары ол тек білім алумен шектелмей, қоғамдық өмірге белсенді араласты. Курстастары оны бастамашыл, ұйымдастырушылық қабілеті жоғары студент ретінде сипаттайды. Экономикалық теорияны терең меңгеріп қана қоймай, практикалық дағдыларға да көңіл бөлді.
1988 жылы институтты тәмамдаған соң, Құлыбаев Қазақстан Ғылым академиясында еңбек жолын бастады. Мұнда ол экономикалық зерттеулермен айналысып, жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға өтудің теориялық негіздерін зерделеді. Бұл – Кеңес Одағы ыдырауға бет алған күрделі уақыт еді. Дәл осы жылдары алған тәжірибесі оның кейінгі іскерлік шешімдеріне үлкен ықпал етті.
1990-жылдары Қазақстан тәуелсіздік алып, нарықтық реформаларды бастан өткерген тұста, Тимур Құлыбаев жас экономист ретінде мемлекеттік құрылымдарда, кейін жеке секторда қызмет етіп, алғашқы бизнес бастамаларын жүзеге асыра бастады.
Қызметі, кәсіпкерлігі және жетістіктері
1990-жылдардың басында елде жекешелендіру үдерісі жүріп жатқанда, Тимур Құлыбаев қаржы мен өндіріс саласында батыл қадамдар жасады. Ол инвестициялық жобаларды іске асырып, Қазақстан экономикасына шетелдік капитал тартуға атсалысты.
1997 жылдан бастап ол «ҚазТрансОйл» компаниясында жетекшілік қызметтер атқарып, мұнай тасымалдау жүйесін жаңғыртуға үлес қосты. Кейін «ҚазМұнайГаз» ҰК» акционерлік қоғамының басқару кеңесіне кіріп, елдің энергетикалық стратегиясын қалыптастыруда маңызды рөл атқарды.
2000-жылдары ол Қазақстан мұнай-газ саласының ірі ойыншысы атанды. «Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер палатасының» дамуына, бизнес пен мемлекет арасындағы әріптестіктің жаңа моделін құруға бастамашы болды.
2011–2022 жылдар аралығында Тимур Құлыбаев Қазақстан Ұлттық олимпиадалық комитетінің президенті болып қызмет атқарды. Оның жетекшілігімен ел спортына инвестициялар тартылып, спорт инфрақұрылымы дамыды. Халықаралық олимпиадалық қозғалыста Қазақстанның беделі артты.
Сондай-ақ ол «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қорының» директорлар кеңесінде жұмыс істеп, стратегиялық активтерді басқаруға ықпал етті. Бұл кезеңде инфрақұрылымдық және әлеуметтік жобаларға басымдық берілді.
Тимур Құлыбаевтың жетістіктерінің бірі – Қазақстан экономикасында бизнес ортаның беделін арттыруы. Ол шетелдік инвесторлармен келіссөздер жүргізіп, Қазақстанды халықаралық аренада сенімді серіктес ретінде танытты.
Қоғамдық және саяси көзқарастары
Тимур Құлыбаев тікелей саясатқа араласқан жоқ. Дегенмен оның қоғамдық қызметі мен ұлттық экономикалық стратегияларға қатысуы белгілі бір саяси көзқарастардың бар екенін аңғартады. Ол Қазақстанның тұрақты дамуын, әлеуметтік жауапкершілікті, нарықтық экономиканың тиімді моделін қолдайтын тұлға ретінде сипатталады.
Оның көзқарасы – мемлекет пен бизнес әріптестігі негізінде елдің әл-ауқатын арттыру. Әсіресе ол шағын және орта бизнесті қолдаудың, кәсіпкерліктің дамуына жағдай жасаудың маңызын жиі атап өткен.
Сонымен қатар ол ұлттық спорттың дамуын мемлекеттің имиджі мен жастардың тәрбиесіндегі маңызды фактор ретінде қарастырды. Бұл бағыттағы бастамалары оның қоғамдық көзқарасының гуманистік сипатын көрсетеді.
Жеке өмірі
Тимур Құлыбаевтың жеке өмірі де қоғам назарынан тыс қалған емес. Ол Қазақстанның тұңғыш президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың қызы Динара Назарбаевамен шаңырақ көтерген. Динара Нұрсұлтанқызы – ірі кәсіпкер, білім беру саласындағы жобаларды қолдаушы, қайырымдылық істерімен айналысатын тұлға.
Бұл одақ Қазақстандағы ең ықпалды әулеттердің бірі ретінде қабылданады. Ерлі-зайыптылардың үш баласы бар. Балалары да шетелде білім алып, біртіндеп қоғамдық және іскерлік өмірге араласуда.
Құлыбаев отбасы қайырымдылық саласында белсенді. Олар білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет және спорт бағытындағы жобаларға тұрақты түрде қаржылай көмек көрсетеді. Бұл олардың әлеуметтік жауапкершілікті жоғары бағалайтынын дәлелдейді.
Мұра және маңызы
Тимур Құлыбаев – Қазақстан бизнесінің жаңа тарихындағы айрықша тұлға. Оның есімі мұнай-газ, энергетика, қаржы салаларындағы реформалармен тығыз байланысты. Ол ел экономикасының дамуына, инвестициялық климаттың жақсаруына, спорт пен әлеуметтік жобалардың өркендеуіне елеулі үлес қосты.
Ол басқарған құрылымдарда корпоративтік басқару мәдениеті нығайып, халықаралық тәжірибелер енгізілді. Бұл Қазақстан бизнесінің әлемдік деңгейде беделін арттырды.
Сонымен қатар оның спорттағы қызметі – Қазақстанды халықаралық аренада танымал еткен маңызды факторлардың бірі. Олимпиада қозғалысына қосқан үлесі арқылы жас ұрпаққа шабыт берді.
