Тізедегі тұзды кетірудің тиімді жолдары | Денсаулық кеңестері
Күнделікті қозғалыс кезінде тізе буындарына түсетін салмақ орасан. Оған жасқа байланысты өзгерістер, артық салмақ, дұрыс тамақтанбау мен физикалық белсенділіктің төмендігі қосылғанда, көптеген адамдар тізе ауырсынуына тап болады. Кей жағдайларда дәрігерлер бұл құбылысты «тұз жиналу» немесе «тұздың жиналуы» деп сипаттайды. Бұл жағдайды емдеудің жолдары көп, бірақ бастысы – мәселенің себептерін түсіну мен дұрыс әдіс таңдау.
Тұз жиналуы деген не?
Дәрігерлік тұрғыда “тұз жиналуы” деген ұғым — буын маңындағы шеміршек пен сіңірге кальций тұздарының, яғни минералдардың артық мөлшерде жиналуы. Бұл құбылыс жиі артрит, артроз және остеохондроз секілді аурулармен байланыстырылады. Мұндай жағдай тізе буынының қозғалысын шектеп, қатты ауырсыну мен ісінуді тудырады.
Неліктен тұз жиналады?
Мынадай негізгі себептер бар:
- Дұрыс тамақтанбау – тұзды, ащы, консервіленген тағамдарды жиі тұтыну;
- Судың жетіспеушілігі – ағзадағы қалдық заттардың уақтылы сыртқа шығарылмауы;
- Зат алмасу бұзылыстары – подагра, қант диабеті сияқты аурулар;
- Физикалық белсенділіктің аздығы – қан айналымының баяулауына әкеледі;
- Жас ұлғаю – шеміршектің табиғи тозуы.
Тізедегі тұзды қалай кетіруге болады?
Көптеген адамдар «тізедегі тұзды қалай кетіруге болады» деген сұраққа жауап іздейді. Бұл үшін кешенді амалдар қажет:
1. Тұзды азайту және дұрыс тамақтану
Ауруды іштен бастап емдеу – ең дұрыс тәсіл. Рационнан тұзды, ащы, майлы тағамдарды азайту қажет. Оның орнына:
- жаңа піскен көкөніс пен жеміс-жидектер,
- бұқтырылған, буға піскен тағамдар,
- кальций мен магнийге бай тағамдар (мысалы, жаңғақ, көк шөптер, теңіз өнімдері) ұсынылады.
Су ішуді ұмытпаңыз! Күніне кемінде 1,5–2 литр таза су ішу – ағзадан зиянды заттардың шығуына көмектеседі.
2. Халық емдері
Кейбір дәстүрлі емдеу тәсілдері уақытпен тексерілген және қауіпсіз:
- Жапырақ компрестері: Қырыққабат немесе лопух жапырағын тізеге таңып қою;
- Тұз ванналары: Ыстық суда теңіз тұзын ерітіп, тізені 15–20 минут батырып ұстау;
- Сірке мен бал қосылған май: Бұл қоспа буын айналасындағы қабынуды басуға көмектеседі.
Алайда, мұндай емдерді қолданбас бұрын дәрігермен кеңесу ұсынылады.
3. Арнайы жаттығулар
Жеңіл гимнастика мен созылу жаттығулары тізе буынын икемді етіп, қан айналымын жақсартады:
- Шалқасынан жатып, тізені кезекпен бүгіп-түзеу;
- Орташа салмақты жүктемемен велосипед тебу;
- Жүзу – тізе буынына ауырлық түсірмей қимылдатудың ең тиімді жолы.
Маңызды: ауырсыну кезінде күш түсіретін жаттығулардан бас тарту керек.
4. Массаж және физиотерапия
Тізе буынына арналған массаждар қан айналымын жақсартып, тұз қалдықтарының шығуына сеп болады. Сонымен қатар, физиотерапиялық процедуралар (магнит, лазер, УВЧ) қабынуды азайтуға тиімді.
5. Медициналық көмек
Егер жоғарыда аталған әдістер нәтиже бермесе немесе ауру үдей түссе, маманға жүгіну қажет. Дәрігер төмендегідей тексерулер жүргізе алады:
- Рентген немесе МРТ арқылы тұздың орналасуын анықтау;
- Қажетті жағдайда дәрілік ем (қабынуға қарсы, ауырсынуды басатын дәрілер);
- Хондропротекторлар арқылы шеміршекті қалпына келтіру.
6. Артық салмақтан арылу
Тізе буынына түсетін салмақты азайту үшін дене салмағын қалыпқа келтіру маңызды. Артық салмақ тек тұз жиналуын күшейтпей, аурудың қайталану қаупін арттырады. Дұрыс тамақ пен белсенді өмір салты – ең басты көмекшіңіз.
7. Жүйелілік – жетістік кілті
Кез келген ем-шараның тиімділігі – жүйелілік пен шыдамдылықта. Бір-екі күндік компресспен нәтиже күтудің қажеті жоқ. Уақыт өте келе, дұрыс күтім мен өмір салты ауру белгілерін азайтады.
