Васкулит деген не — белгілері мен емі
Васкулит — бұл қан тамырларының қабынуы. Бұл ауру кезінде иммундық жүйе қате түрде өз ағзасының тамырларына шабуыл жасап, олардың қабырғаларын зақымдайды. Нәтижесінде қан айналымы бұзылып, ішкі органдар мен тіндерге қан жеткізу қиындайды.
Васкулиттің түрлері әртүрлі — кейбірі жеңіл түрде өтсе, басқалары ағзаның маңызды бөліктеріне әсер етіп, ауыр асқынуларға әкелуі мүмкін. Ауру кез келген жастағы адамда пайда болуы мүмкін, бірақ кей түрлері балаларға немесе егде жастағыларға жиі кездеседі.
Негізгі белгілері:
- Дене қызуының көтерілуі
- Шаршағыштық, әлсіздік
- Теріде бөртпелер немесе көгерулер
- Буын мен бұлшық еттердегі ауырсыну
- Қан қысымының төмендеуі
- Ішкі органдардың — мысалы, бүйрек немесе өкпенің — зақымдалуы
Белгілер ауру түріне және қай органның қан тамырлары зақымданғанына байланысты әртүрлі болады.
Себептері:
Васкулиттің нақты себебі көбінесе белгісіз. Алайда оны тудыратын факторларға мыналар жатады:
- Вирустық немесе бактериялық инфекциялар
- Аутоиммундық аурулар (мысалы, ревматоидты артрит, СКВ)
- Кейбір дәрі-дәрмектер
- Генетикалық бейімділік
Диагностика және ем:
Диагноз қою үшін дәрігер қан талдауын, зәр анализін, УДЗ немесе КТ сияқты зерттеу әдістерін қолданады. Кейде тіндік биопсия қажет болуы мүмкін.
Емдеу тәсілі васкулиттің түрі мен ауырлығына байланысты. Иммундық жүйені басатын дәрілер (кортикостероидтар, иммунодепрессанттар) жиі қолданылады. Жеңіл түрлерінде қысқа мерзімді ем жеткілікті болса, ауыр жағдайларда ұзақ уақыт ем қажет болуы мүмкін.
