Желшешек қалай жұғады – Балалар мен ересектерге арналған кеңес

Ата-аналар үшін баланың денсаулығы – басты назарда. Әсіресе, бала балабақшаға немесе мектепке барып жүрсе, әртүрлі жұқпалы аурулардан қорғану жолдарын білу аса маңызды. Сондай сырқаттың бірі – желшешек. Бұл дерт көпшілікке таныс болғанымен, оның қалай таралатынын, жұғу жолдарын нақты түсінетіндер аз. Ендеше, бүгін осы мәселені тереңірек қарастырайық.

Желшешек дегеніміз не?

Желшешек – Varicella-Zoster вирусы тудыратын жұқпалы ауру. Көп жағдайда бұл ауру балалар арасында жиі кездеседі, алайда ересектер де бұл дерттен толықтай сақтанбаған. Аурудың басты белгілері – денеде пайда болатын бөртпелер, қызу көтерілуі және әлсіздік.

Ауру қалай таралады?

Желшешек – ауа-тамшы арқылы өте жылдам таралатын инфекциялардың бірі. Бұл дегеніміз, науқас адам түшкіргенде немесе жөтелгенде вирус ауаға тарап, сол ауаны жұтқан басқа адамдарға оңай жұғады. Осыдан-ақ оның қаншалықты жұқпалы екенін аңғару қиын емес.

Негізгі жұғу жолдары:

• Ауа арқылы: Ауру адам жөтелсе, түшкірсе, сөйлесе – вирус ауаға тарайды. Сол ауамен тыныстаған басқа адам да жұқтыруы мүмкін.
• Тікелей байланыс: Науқастың денесіндегі бөртпелермен тікелей байланысқан жағдайда да жұғуы ықтимал. Мысалы, бала ойнап жүріп, науқастың терісіне тиген болса – вирус жұғуы әбден мүмкін.
• Заттар арқылы: Сирек кездесетін жағдай, бірақ кейде науқас пайдаланған сүлгі, төсек жаймасы немесе ойыншықтар арқылы да вирус таралуы мүмкін.

Инкубациялық кезеңі

Желшешек вирусы адам ағзасына енген соң, бірден өз белгілерін білдіре бермейді. Вирус алдымен ағзада біраз уақыт «жасырын» қалыпта болады. Бұл кезең – инкубациялық кезең деп аталады. Ол шамамен 10-21 күнге дейін созылуы мүмкін. Осы аралықта адам өзінде вирус барын сезбейді, бірақ басқа адамдарға жұқтыру қаупі бар.

Кімдерге көбірек жұғады?

Желшешекпен кез келген адам ауыруы мүмкін, бірақ иммунитеті әлсіз адамдарда жұғу ықтималдығы әлдеқайда жоғары. Сондай-ақ:

• Балабақша мен мектепке баратын балалар
• Ересек кезінде бұрын желшешекпен ауырмаған адамдар
• Жүкті әйелдер (ерекше сақ болу керек)
• Иммундық жүйесі әлсіз жандар (мысалы, қатерлі ісікпен немесе басқа созылмалы аурулармен ауыратындар)

Аурудың белгілері

Жұқтырудан кейін бірнеше күн өткен соң аурудың алғашқы белгілері пайда бола бастайды:

• Қызу көтерілуі
• Бас ауруы
• Жалпы әлсіздік, шаршау
• Денеде қызыл дақтар мен қышитын бөртпелердің пайда болуы

Бұл белгілер бірден емес, бірнеше күн ішінде біртіндеп өрши береді. Бөртпелер алдымен бетте, кеудеде, арқада пайда болып, кейінірек дененің басқа бөліктеріне таралады.

Емдеу жолдары

Желшешекке қарсы арнайы бір дәрі жоқ, бірақ аурудың белгілерін жеңілдетуге көмектесетін ем-дом түрлері бар. Маңыздысы – үй жағдайында тынығу мен тазалықты сақтау.

Ұсынылатын шаралар:

• Қызуды түсіруге арналған дәрілер (дәрігер кеңесімен)
• Қышуды басатын кремдер немесе лосьондар
• Теріні тырнамау (инфекцияны ушықтырып жіберуі мүмкін)
• Арнайы диета мен көп мөлшерде су ішу

Алдын алу мүмкін бе?

Иә, қазіргі таңда желшешектің алдын алуға мүмкіндік бар. Вакцинация – ең тиімді әдіс. Көптеген елдерде желшешекке қарсы екпе балаларға жоспарлы түрде егіледі. Бұл вакцина аурудың ауыр өтуінен немесе мүлде жұқтырудан сақтайды.

Қауіп қай кезде жоғары болады?

Ауру адамда бөртпе шықпай тұрып-ақ, вирус жұғуы мүмкін. Яғни, алғашқы белгілер пайда болмас бұрын жұғу қаупі жоғары. Ал бөртпелер толықтай қабыршақтанып, кеуіп кеткен соң, вирус таралуы тоқтайды.

Сондықтан балаңызда желшешекке ұқсас белгілер байқалса, бірден дәрігерге қаратып, оны оқшаулау керек. Бұл – басқа балалардың да ауырып қалмауы үшін өте маңызды шара.

.ветрянка туралы не білуіміз керек?

Бұл термин – желшешек ауруының орысша атауы. Көп жағдайда ата-аналар дәл осы атаумен жиі кездеседі, әсіресе интернеттен ақпарат іздегенде немесе дәрігерден кеңес сұрағанда. Сондықтан бұл сөз де күнделікті қолданылып жүрген терминдердің бірі.