Ықылықты қалай тоқтатуға болады: Тиімді тәсілдер мен кеңестер
Кейде бір қарағанда елеусіз көрінетін денсаулық жағдайлары адамды қатты ыңғайсыз күйге түсіруі мүмкін. Солардың бірі — ықылық. Бұл кенеттен пайда болатын және жиі бақылауға келмейтін құбылыс кейбіреулер үшін күлкілі көрінгенімен, басқалары үшін — шын мәнінде мазасыздық туғызатын жағдай. Олай болса, ықылықты қалай қойдырады деген сұраққа жауап іздеп көрейік.
Бұл мақалада біз ықылықтың пайда болу себептері, оны тоқтатудың тиімді тәсілдері және егер ол жиі қайталанса, не істеу керектігі туралы сөз қозғаймыз.
Ықылық дегеніміз не?
Ықылық — бұл диафрагма (кеуде мен іш қуысын бөліп тұрған бұлшықет) күтпеген жерден жиырылып, дауыс желбезегінің бірден жабылуы салдарынан пайда болатын дыбыс. Бұл қозғалысты сіз өз еркіңізбен тоқтата алмайсыз. Ол өздігінен бірнеше минут ішінде басылып қалуы мүмкін, бірақ кейде ұзаққа созылады.
Негізгі себептері мыналар болуы мүмкін:
- Артық тамақтану немесе тез жеу. Асқазанның тым тез толуы диафрагмаға қысым түсіріп, оны тітіркендіруі мүмкін.
- Газдалған сусындар. Бұл сусындар асқазанда ауа көпіршіктерін тудырады, соның әсерінен ықылық пайда болуы ықтимал.
- Күйзеліс немесе толқу. Кейбір адамдарда қобалжу диафрагманың еріксіз жиырылуына әкелуі мүмкін.
- Температураның кенет өзгеруі. Мысалы, өте суық су ішкенде немесе ыстық тағамнан кейін бірден салқын нәрсе жегенде.
Ықылықты тоқтатудың тиімді жолдары
Ықылық басталған кезде, адамдар әртүрлі тәсілдерді қолданып көреді. Төменде ықылықтан арылуға көмектесетін жоғары тиімділігі бар бірнеше әдісті ұсынамыз.
1. Тынысты ұстап тұру
Тынысыңызды терең алып, мүмкіндігінше ұзақ уақыт ұстап көріңіз. Бұл диафрагманы тыныштандыруға көмектеседі.
Қалай жасалады:
- Мұрынмен терең дем алыңыз.
- Тынысыңызды 10-15 секундқа дейін тоқтатыңыз.
- Жайлап ауызбен дем шығарыңыз.
Осы әдісті 2-3 рет қайталауға болады.
2. Су ішу
Салқын суды ұрттап ішу диафрагмаға механикалық әсер ету арқылы ықылықты тоқтатуы мүмкін. Әсіресе суды тез-тез жұтқан кезде бұлшықеттердің қозғалысы қалпына келеді.
Кеңес: Егер қолыңызда лимон болса, суға бірнеше тамшы қоссаңыз, әсері арта түседі.
3. Қорқыту әдісі
Бұл тәсіл көпшілікке күлкілі көрінсе де, кейде пайдалы болуы мүмкін. Күтпеген жағдайда болатын эмоциялық серпіліс жүйке жүйесіне әсер етіп, ықылықты басуы ықтимал.
Алайда бұл әдісті қауіпсіз ортада ғана пайдаланыңыз.
4. Қант қолдану
Ауызға бір шай қасық қант салып, шайнамай жұтып қойыңыз. Тәтті нәрсенің тілдің жүйке ұштарына әсері диафрагмадағы рефлексті тежей алады.
5. Тізені кеудеге тарту
Бұл әдіс әсіресе тыныс алу жаттығуларымен бірге қолданылса, тиімді. Отырған күйде екі тізеңізді ішке тартып, 30 секундтай ұстаңыз. Бұл диафрагманы босаңсытады.
Қай кезде дәрігерге қаралу керек?
Көп жағдайда ықылық бірнеше минут ішінде өздігінен кетеді. Бірақ кейде ол ұзаққа созылып, басқа да белгілермен бірге жүрсе, дәрігерге жүгінген жөн.
Аса көңіл бөлетін белгілер:
- Ықылық 48 сағаттан ұзаққа созылса
- Қатты іш немесе кеуде ауруымен бірге жүрсе
- Құсу, жүрек айну, әлсіздік сияқты белгілер қосылса
Мұндай жағдайда бұл жай ғана ықылық емес, асқазан-ішек жолының немесе жүйке жүйесінің бұзылысының белгісі болуы мүмкін. Дәл диагнозды тек медициналық маман қоя алады.
Халық емдері мен дәстүрлі тәсілдер
Қазақ халқында ықылықты тоқтатудың өзіндік жолдары бар. Көптеген үлкен кісілер бала қорқып қалды ма, біреу есіне алып жатыр ма деп жатады. Бұлардың кейбірі — наным-сенімге, ал кейбірі тәжірибеге негізделген.
Халық арасында таралған тәсілдер:
- Алақанмен арқадан жеңіл шапалақтау
- “Ық” деген сөзді бірнеше рет айту
- Басын төмен салбыратып, төңкерілген қалыпта су ішу
