Жүрек қысылғанда не істеу керек – Алғашқы көмек және алдын алу
Жүрек қысылуы – жиі кездесетін және денсаулыққа елеулі қауіп төндіруі мүмкін симптомдардың бірі. Бұл күй жүрек-қан тамырлары жүйесінің бұзылуынан, күйзелістен немесе басқа да себептерден туындауы мүмкін. Мұндай жағдайларда дұрыс әрекет жасау адам өмірін сақтап қалуға көмектеседі. Бұл мақалада жүрек қысылғанда не істеу керек екенін толығымен түсіндіреміз.
Жүрек қысылуының негізгі себептері
Жүрек қысылуының себептері әртүрлі болуы мүмкін. Оның басты себептері мыналар:
- Жүректің ишемиялық аурулары: Жүрек бұлшықетіне қан жеткіліксіз болған кезде пайда болады.
- Күйзеліс пен эмоциялық жүктеме: Көңіл-күйдің тұрақсыздығы, қорқыныш немесе шок жүрек қысылуына әкелуі мүмкін.
- Қан қысымының жоғарылауы немесе төмендеуі: Қан айналымындағы өзгерістер жүрекке әсер етеді.
- Физикалық шамадан тыс жүктеме: Артық физикалық күш жүрекке қосымша салмақ түсіреді.
- Дұрыс тамақтанбау: Холестерині жоғары тағамдар қан тамырларын тарылтып, жүрекке қысым жасайды.
Жүрек қысылуының белгілері
Жүрек қысылғанда адам мынадай белгілерді сезінуі мүмкін:
- Кеудедегі ауырсыну немесе тарылу;
- Тыныстың тарылуы немесе дем жетпеуі;
- Жүрек қағысының жиілеуі немесе баяулауы;
- Қол, мойын немесе арқаға ауырсынудың таралуы;
- Бас айналуы және әлсіздік.
Егер осы белгілер байқалса, тез арада әрекет ету қажет. Бұл жерде жүрек қысылғанда не істеу керек деген сұрақтың жауабын білу өте маңызды.
Жүрек қысылғанда алғашқы көмек
Егер сіз немесе айналаңыздағы адам жүрек қысылуын сезінсе, келесі қадамдарды орындау керек:
1. Тыныштық пен демалыс
Ең алдымен, адамды тыныштыққа шақырыңыз. Артық қозғалыс жүрекке қосымша қысым түсіруі мүмкін. Отырғызып немесе жатқызып, тыныс алуын реттеуге көмектесіңіз.
2. Ауа ағынын қамтамасыз етіңіз
Жабық бөлмеде болсаңыз, терезелерді ашыңыз. Таза ауа тынысты жеңілдетеді. Егер киімі тар немесе қысылып тұрса, оны босатыңыз.
3. Дәрі қабылдау
Егер адамға дәрігер нитроглицерин сияқты дәрілерді қабылдауға кеңес берген болса, оларды қолданыңыз. Дәрілерді қолдану алдында нұсқаулықты мұқият оқыңыз.
4. Жедел жәрдем шақыру
Егер жүрек қысылуы бірнеше минут ішінде басылмаса, шұғыл түрде жедел жәрдем шақырыңыз. Уақытты жоғалтпай, нақты мекенжайды айтыңыз және симптомдарды сипаттаңыз.
5. CPR әдісі (жасанды тыныс және жүрекке массаж)
Егер науқас есінен танып қалса және тыныс алмай жатса, CPR әдісін қолданыңыз. Бұл жағдайда жүрекке массаж жасап, жасанды тыныс беруге тырысыңыз.
Жүрек қысылуын болдырмау үшін алдын алу шаралары
Жүрек қысылуының алдын алу денсаулыққа оң әсер етеді. Мынадай шараларды ұстаныңыз:
- Дұрыс тамақтану: Майлы, тұзды тағамдардан бас тартып, жеміс-жидек, көкөніс және пайдалы майларды қосыңыз.
- Физикалық белсенділік: Жүрек бұлшықетін нығайту үшін күнделікті физикалық жаттығулар жасаңыз.
- Күйзелісті бақылау: Медитация немесе тыныс алу жаттығулары күйзелісті төмендетуге көмектеседі.
- Зиянды әдеттерден бас тарту: Темекі шегу мен алкоголь жүрек-қан тамырлар жүйесіне зиян тигізеді.
- Медициналық тексеріс: Жыл сайынғы тексерістер жүрек ауруларын ерте кезеңде анықтауға мүмкіндік береді.
Жүрек қысылғанда балалар мен қарттарға қалай көмектесу керек?
Жүрек қысылуы тек ересектерге ғана емес, балалар мен қарттарға да әсер етуі мүмкін. Мұндай жағдайда ерекше назар аудару қажет:
- Балаларда жүрек қысылғанда, тыныштандырып, тез арада дәрігерге апару керек.
- Қарттар үшін тыныс алу қиын болса, оларды жайлы күйде жатқызып, дәрілерін беру қажет.
Бұл жағдайларда да жүрек қысылғанда не істеу керек екенін білу шешуші рөл атқарады.
Халықтық әдістер жүрек қысылғанда көмектесе ала ма?
Кейбір адамдар халықтық әдістерді қолданады. Мысалы:
- Бал мен лимон: Тынысты жеңілдетіп, қан айналымын жақсартады.
- Шөп шайлары (жолжелкен, түймедақ): Жүйкені тыныштандырып, жүрекке әсерін азайтады.
Дегенмен, бұл әдістерді негізгі ем ретінде қолданбаған жөн. Олар тек қосымша көмек ретінде қолданылады.
Дәрігерге қашан жүгіну керек?
Егер жүрек қысылуы жиі қайталанса немесе жоғарыда аталған белгілер үнемі байқалса, дәрігерге бару қажет. Кардиолог толық тексеріс жүргізіп, нақты диагноз қояды.
Қорытындылай келе, жүрек қысылуы – денсаулыққа қауіпті жағдай. Сондықтан мұндай кезде әрекет ету тәсілдерін білу өмірді сақтап қалуға көмектеседі. Дұрыс тамақтану, физикалық белсенділік және күйзелісті басқару арқылы жүрек денсаулығын сақтауға болады. Ең бастысы, жүрек қысылғанда не істеу керек деген сұраққа нақты жауап беру – әрбір адамның міндеті. Денсаулығыңызды қорғаңыз және алдын алу шараларын ескеріңіз!
