Жеңіс Ысқақова өмірбаяны – Қазақ өнерінің көрнекті тұлғасы
Жеңіс Ысқақова — қазақ өнерінің көрнекті өкілі, Қазақстанның халық әртісі, ұлттық сахна мәдениетінің дамуына елеулі үлес қосқан дарынды әнші. Оның есімі қазақ эстрадасы мен дәстүрлі ән өнерінің тоғысында ерекше орын алады. Тумысынан өнерге жақын, жүрегінен туған әрбір әні тыңдаушысының көңілінен орын тауып, ұлт руханиятының дамуына серпін берді. Жеңіс Ысқақованың шығармашылық жолы — табандылықтың, еңбекқорлықтың және өнерге адалдықтың үлгісі. Ол өз заманының мәдениет майталмандарының бірі болып, елдің рухани өмірінде маңызды із қалдырды.
Жеңіс Ысқақова – тек әнші емес, мәдениет қайраткері, педагог, қоғамдағы ұлттық құндылықтарды дәріптеуші тұлға. Оның шығармашылығы қазақтың дәстүрлі музыкалық мектебі мен заманауи эстрада жанрын үйлестіре отырып, тыңдаушыларға жаңа эстетикалық бағыт ұсынды. Өнердегі өмір жолы жас буынға үлгі болып, қазақ әйелінің өнердегі биік мәртебесін айқындай түсті.
Жеңіс ысқақова өмірбаяны
Балалық шағы мен отбасы
Жеңіс Ысқақова 1960 жылдардың орта шенінде Қазақстанда дүниеге келген. Өнерге жақын, мәдениет пен тәрбиеге ерекше мән берген отбасында өскен ол бала күнінен ән мен күйдің ортасында тәрбиеленді. Әкесі – еңбекқор, білімге құштар адам болса, анасы – қазақы әуен мен ұлттық дәстүрдің жанашыры еді. Үйде үнемі ән мен домбыра үні естіліп, отбасындағы рухани орта болашақ әншінің тағдырына әсер етті.
Жас Жеңіс кішкентайынан мектептегі көркемөнерпаздар үйірмесіне қатысып, ән айтып, домбыра шертіп жүрді. Оның табиғи дауыс тембрі мен сахнадағы өзін ұстау мәдениеті ерте байқалды. Мұғалімдері мен туыстары оның болашақта үлкен сахнаға шығатынын сезіп, әрдайым қолдау көрсетті. Отбасындағы жылылық пен рухани бірлік Жеңістің болашақта өнерге деген сүйіспеншілігін одан әрі арттырды.
Жас кезінен халық әндеріне, айтыс пен күй өнеріне ерекше қызығушылық танытқан ол ауыл тойларында, мектеп кештерінде ән салып, өзінің алғашқы тыңдаушыларын тапты. Отбасының қолдауы мен ауылдағы мәдени орта оның тұлғалық қалыптасуына берік негіз қалады.
Білім жолы және шығармашылық бастауы
Жеңіс Ысқақова өнер жолындағы алғашқы кәсіби қадамын Алматы қаласындағы Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясында жасады. Бұл оқу орнында ол вокал мен сахна өнерінің қыр-сырын меңгеріп, кәсіби әншілік мектебін қалыптастырды. Оның ұстаздары қазақтың әйгілі әншілері мен музыка педагогтары еді. Консерватория қабырғасында жүргенде-ақ ол түрлі байқаулар мен концерттерге қатысып, өз есімін таныта бастады.
Оқу жылдары Жеңіс Ысқақова халық әндері мен камералық музыканы зерттеп, дәстүрлі және заманауи бағыттағы орындаушылықты үйлестірді. Оның репертуарында қазақ композиторларының классикалық шығармалары да, халықтық сарынға толы туындылар да болды. Осы кезеңде ол сахналық мәдениет, дыбыс мүмкіндігі, эмоциялық әсер сияқты кәсіби дағдыларды шыңдады.
Білім алумен қатар, ол музыкалық театрлар мен филармониялар сахнасында өнер көрсетіп, тәжірибе жинақтады. Оның таланты мен еңбекқорлығы ұстаздар тарапынан жоғары бағаланды. 1980-жылдардың басында Жеңіс Ысқақова кәсіби сахнаға шыққан кезде, қазақ эстрадасы жаңа кезеңге аяқ басып жатқан болатын. Сол сәттен бастап ол ұлттық музыка мен заманауи стильдің тоғысын табуға тырысты.
Шығармашылығы мен жетістіктері
Жеңіс Ысқақованың шығармашылығы — кең тынысты, эмоцияға толы және тыңдаушыны терең ойға жетелейтін өнер мектебі. Ол өз репертуарында патриоттық, лирикалық, рухани және философиялық мазмұндағы әндерді орындауымен танымал. Оның орындау мәнері ұлттық әуен мен заманауи кәсіби вокалдық техникаға сүйенеді.
1980–1990 жылдары Жеңіс Ысқақова Қазақстанның әр өңірінде өткен концерттер мен фестивальдердің тұрақты қатысушысы болды. Оның «Сағындым сені, туған жер», «Қазақ елі», «Анашым», «Өмір өзені» сияқты әндері халық арасында кеңінен тарады. Әншінің репертуарындағы әрбір туындыда ұлттық мақтаныш, рухани тазалық және адамгершілік идеялары айқын сезіледі.
Жеңіс Ысқақова көптеген халықаралық және республикалық байқаулардың жеңімпазы атанып, Қазақстанның мәдениет саласына сіңірген еңбегі үшін бірнеше мемлекеттік марапаттармен, соның ішінде «Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі» және кейіннен «Қазақстанның халық әртісі» атақтарымен марапатталды.
Сондай-ақ ол педагогикалық қызметпен айналысып, жас әншілерге тәлім берді. Көптеген қазіргі танымал орындаушылар оның шәкірттері. Ол ұлттық дәстүр мен сахна мәдениетін жастарға жеткізуге ерекше мән берді. Оның жетекшілігімен бірнеше музыкалық жобалар мен шығармашылық кештер ұйымдастырылды.
Қоғамдық және мәдени көзқарастары
Жеңіс Ысқақова тек сахна өнерімен ғана шектелмей, қоғамдағы мәдени-ағартушылық бағыттарға белсене араласқан тұлға. Ол қазақ тілін, ұлттық өнерді, дәстүрлі мәдениетті сақтау мен дамыту мәселелерін жиі көтеріп жүрген азаматтық ұстаным иесі. Оның айтуынша, ұлттық музыка — халықтың жаны, ал оны сақтау — әрбір өнер адамының борышы.
Ол көптеген қайырымдылық концерттеріне қатысып, әлеуметтік жобаларға қолдау көрсетіп келеді. Әсіресе, жастардың мәдени талғамын қалыптастыру, ауыл-аймақтарда өнерді насихаттау бағытында еңбек етті. Мәдени саясаттағы оның көзқарасы — рухани жаңғыруды ұлттық болмыспен үйлестіру.
Жеңіс Ысқақова қазақ әйелдерінің қоғамдағы рөлін биік дәрежеде көрсете білген тұлға. Ол өзінің өнері арқылы аналық мейірім мен рухани тазалықты дәріптейді. Көптеген сұхбаттарында ол отбасы мен мәдениет — ұлттың тірегі екенін жиі айтып отырады.
Жеке өмірі
Жеңіс Ысқақованың жеке өмірі де көпшілік үшін үлгі боларлықтай. Ол отбасылық құндылықтарға адал, балалары мен немерелерінің тәрбиесіне ерекше көңіл бөлетін жан. Оның өмірлік серігі – шығармашылық адам, ол да өнер мен мәдениет саласында еңбек еткен тұлға.
Өнер адамы бола жүріп, Жеңіс Ысқақова әйел ретінде, ана ретінде де өмірдің мәнін ұрпақ тәрбиесінен табады. Отбасындағы жылы атмосфера мен рухани үндестік оның сахнадағы бейнесіне де әсер еткен. Ол өзінің өмірлік ұстанымында: «Өнер – Алланың берген аманаты, оны таза жүрекпен жеткізу қажет», – деген қағиданы ұстанады.
Жеке өмірінде де қарапайымдылығы мен мейірімділігімен танылған әнші әрдайым елдің сүйіспеншілігіне бөленіп келеді. Оның өмір салты мен көзқарасы жастарға өнеге, өнер адамдарының адамгершілік биігін айқындайтын үлгі ретінде бағаланады.
Мұрасы мен маңызы
Жеңіс Ысқақованың шығармашылық мұрасы – қазақ музыка мәдениетінің алтын қорына енген құндылық. Оның орындауындағы әндер тек әуен емес, ұлттың рухы мен тарихының көрінісі. Әнші өз даусымен, шынайылығымен және рухани тереңдігімен тыңдарман жүрегін жаулап, бірнеше буын көрерменнің сүйіктісіне айналды.
Оның шығармашылық еңбегі арқылы қазақ музыка өнері жаңа деңгейге көтерілді. Әнші ұлттық дәстүрді сақтай отырып, жаңа бағыттар енгізіп, музыкалық стильдердің тоғысын көрсетті. Оның репертуары жастар арасында да кеңінен танымал болып, ұлттық сана мен рухани бірлік идеясын насихаттады.
Бүгінгі таңда Жеңіс Ысқақованың әндері мен орындаушылық мәнері көптеген жас өнерпаздарға үлгі. Ол қазақ музыка өнерінің тарихында өз орнын айқындап, мәдени мұраға айналды.
