Объективті ақпарат деген не? Негізгі белгілері

Күнделікті өмірімізде біз түрлі ақпарат көздерінен мағлұмат аламыз. Бірақ олардың барлығы бірдей шынайы немесе бейтарап бола бермейді. Кейбір ақпараттар адамның жеке пікірі мен эмоцияларына сүйенсе, ал кейбірі нақты фактілерге, дәлелденген деректерге негізделеді. Ендеше, жеке пікірге немесе шешімге байланысты емес ақпаратты қалай атауға болады?

Бұл сұрақтың жауабы – объективті ақпарат. Объективті ақпарат адамның көзқарасына тәуелсіз, нақты деректерге сүйенеді және оқырманға шынайы, сенімді мәлімет береді.

Объективті ақпараттың негізгі белгілері

1. Дәлдік пен нақтылық
Объективті ақпарат әрқашан нақты деректер мен фактілерге негізделеді. Мұндай мәліметтер зерттеулерден, тәжірибелерден немесе ресми дереккөздерден алынуы керек.

2. Теңгерімді көзқарас
Объективті материал біржақты болмауы тиіс. Ол түрлі көзқарастарды ескеріп, барлық тараптардың пікірлерін әділетті түрде көрсетеді.

3. Эмоциясыз баяндау
Объективті ақпараттың ерекшелігі — онда субъективті эмоция, жеке көзқарас немесе бағалау болмайды. Ақпарат тек фактілерге сүйеніп баяндалады.

4. Сенімді дереккөздерге сүйену
Мұндай ақпарат ресми құжаттардан, ғылыми еңбектерден, зерттеу нәтижелерінен алынады. Әлеуметтік желідегі немесе жеке блогтардағы беймәлім ақпарат объективті болмауы мүмкін.

Неліктен объективті ақпарат маңызды?

Бүгінгі ақпарат тасқынында әрбір адам шынайы мәліметті жалған жаңалықтардан ажырата білуі керек.

• Шынайы шешім қабылдау үшін объективті ақпаратқа сүйену қажет.
• Сыни ойлау қабілетін дамыту үшін адам түрлі дереккөздерді салыстырып, бейтарап деректерге сүйенуі керек.
• Жалған ақпараттың алдын алу да дәл осы объективті деректерге негізделген.

Мысалы, ауа райы болжамы туралы ақпарат объективті болуы керек: “Ертең Алматыда температура 25°C болады” деген мәлімет нақты дерек. Ал “Ертең күн ерекше ыстық болады” деген тұжырым субъективті болып табылады, себебі “ерекше ыстық” әр адамға әртүрлі әсер етуі мүмкін.

Объективті ақпаратты қалай тануға болады?

– Дереккөзді тексеріңіз. Ақпарат қайдан алынғанын қараңыз. Ресми және танымал ұйымдар ұсынған дереккөздерге сенген дұрыс.
– Фактілер мен пікірді ажыратыңыз. Факт – бұл дәлелденген мәлімет, ал пікір – біреудің жеке көзқарасы.
– Әртүрлі дереккөздерден салыстырыңыз. Бір оқиға туралы бірнеше тәуелсіз дереккөздің не айтатынын салыстыру арқылы ақпараттың объективтілігін бағалауға болады.