Зоб ауруы неден пайда болады – себептері мен алдын алу
Адам ағзасындағы әрбір бездің өзіндік атқаратын рөлі бар. Солардың ішінде қалқанша без – алдыңғы мойын тұсында орналасқан маңызды бездердің бірі. Ол йодқа бай гормондар арқылы зат алмасуды реттеп отырады. Осы бездің қызметі бұзылған жағдайда, зоб деген ауру пайда болуы мүмкін.
Зобтың пайда болу себептері
Зоб ауруы түрлі факторлардың әсерінен дамуы мүмкін. Ең басты себептердің бірі – йодтың ағзада жетіспеуі. Йод — қалқанша бездің гормондарын жасауға қажетті негізгі элемент. Егер адам ұзақ уақыт бойы йодқа бай тағам тұтынбаса немесе тұрған аймақта судың құрамында йод аз болса, без бұл гормондарды жеткілікті мөлшерде шығара алмайды. Бұл өз кезегінде бездің ұлғайып, зобқа айналуына себеп болады.
Сонымен қатар, зоб келесі жағдайларда да дамуы мүмкін:
- Тұқымқуалаушылық факторлар – отбасы мүшелерінде зоб кездессе, басқа адамдарға қарағанда бұл аурудың пайда болу қаупі жоғары.
- Иммундық жүйе бұзылыстары – кей жағдайда ағзаның өз тіндеріне қарсы күресуі нәтижесінде қалқанша без зақымданады.
- Гормоналды теңсіздік – әсіресе әйелдерде жүктілік, менопауза немесе жасөспірімдік кезеңде гормондар өзгеріп, зобтың пайда болуына әсер етуі мүмкін.
- Экологиялық зиянды орта – радиация, ауыр металдар, зиянды қалдықтар да қалқанша бездің қызметіне кері әсер етеді.
- Созылмалы инфекциялар мен күйзеліс те ағзадағы ішкі тепе-теңдікті бұзып, бездің жұмысына әсер етуі ықтимал.
Алдын алу жолдары
Ауруды емдегеннен гөрі, оның алдын алған тиімді. Сондықтан:
- Күнделікті рационда йодқа бай тағамдарды (теңіз өнімдері, балық, йодталған тұз) пайдалану маңызды.
- Мойын аймағында ісіну немесе тыныс алудың қиындауы байқалса, дәрігерге уақтылы қаралу қажет.
- Қалқанша бездің жұмысын тексеріп тұру – жылына бір рет эндокринологтың кеңесіне жүгіну ұсынылады.
