Ажырасқанда мүлік қалай бөлінеді: Толық нұсқаулық
Ажырасу – өмірдің күрделі кезеңдерінің бірі. Ерлі-зайыптылар арасындағы қарым-қатынастың аяқталуы эмоционалды қиындықтармен бірге, мүлікті бөлісу мәселесін де туындатады. Қазақстанда бұл процесс арнайы заңдармен реттеледі. Осы мақалада ажырасқан кезде мүлікті бөлу тәртібі, негізгі принциптері және жиі кездесетін сұрақтар талқыланады.
Мүлік бөлу тәртібі
Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес некеде алынған мүлік ерлі-зайыптылардың ортақ меншігі болып саналады. Мүлікті бөлу екі жолмен жүзеге асырылады:
- Өзара келісім: Ерлі-зайыптылар арасында өзара түсіністік болған жағдайда, мүлік нотариус арқылы келісімшарт негізінде бөлінеді. Бұл ең қарапайым және бейбіт тәсіл.
- Сот шешімі: Егер тараптар ортақ пікірге келе алмаса, мүлік сот шешімімен бөлінеді. Бұл жағдайда сот әртүрлі факторларды ескереді:
- Балалардың қамқорлыққа алынуы.
- Тараптардың мүлікті қалыптастырудағы үлесі.
- Қарыздардың болуы немесе басқа міндеттемелер.
Мүлікті бөлуге әсер ететін негізгі факторлар
Некеде жиналған барлық мүлік ортақ меншік болып саналады. Бұл жылжымайтын мүлік, көлік, қаржы жинақтары немесе бизнестен алынған табыс болуы мүмкін. Сонымен қатар, жеке меншік мүлікке жататын заттар бар, олар бөлуге кірмейді:
- Некеге дейін алынған мүлік.
- Сыйға берілген заттар немесе мұраға қалдырылған мүліктер.
Маңызды: Егер мүлік некеде сатып алынған болса, бірақ бір тараптың жеке ақшасына алынғаны дәлелденсе, сот оны жеке меншік ретінде қарастыруы мүмкін.
Балалардың мүдделерін қорғау
Ажырасу кезінде кәмелетке толмаған балалар болса, олардың мүддесі бірінші кезекте ескеріледі. Сот шешім қабылдағанда келесі мәселелерді назарға алады:
- Балалар кімнің қамқорлығында қалады.
- Балаларға арналған тұрғын үй жағдайларының сақталуы.
- Алимент төлеу тәртібі мен көлемі.
Мысалы, балалардың тұрғылықты мекенжайы белгіленсе, олардың қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін ортақ мүлік сол ата-ананың пайдалануында қалуы мүмкін.
Қарыздар мен міндеттемелер
Некеде алынған қарыздар да ортақ жауапкершілік болып саналады. Егер несиелер екі тараптың келісімімен алынған болса, оларды өтеу міндеті екі жаққа бірдей бөлінеді. Бірақ қарыз бір тараптың жеке қажеттілігі үшін алынған болса, оны тек сол адам төлеуге міндетті.
Мүлікті бөлісу процесін жеңілдету жолдары
Мүлікті әділ бөлісу үшін төмендегі кеңестерді ұстануға болады:
- Құжаттарды дайындау: Мүліктің толық тізімін жасау және тиісті құжаттарды жинау маңызды.
- Кәсіби көмек алу: Заңгерлердің немесе медиаторлардың көмегіне жүгіну процесті жылдамдатады.
- Соттан тыс келісімге келу: Өзара келісімге келу уақыт пен қаржыны үнемдейді.
Сот шешімімен келіспеген жағдайда
Егер сот шешімі тараптардың біреуіне әділетсіз болып көрінсе, апелляциялық шағым түсіруге болады. Бұл үшін:
- Жаңа дәлелдер ұсыну.
- Процесті қайта қарауға өтініш беру қажет.
Қорытынды
Ажырасу кезіндегі мүлікті бөлісу – заңмен реттелген, бірақ жеке жағдайларға байланысты әртүрлі тәсілдермен жүзеге асатын процесс. Ортақ меншікке жататын мүлік әділ бөлінуі үшін заңнаманы тереңірек түсініп, кәсіби көмекке жүгінген жөн.
Ажырасу сияқты өмірлік өзгерістерде мүлік бөлу мәселесіне мұқият қарау арқылы болашақ қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз етуге болады. Ең бастысы – өзара келісім мен әділеттілікке ұмтылу.
