дене сымбаты денсаулыққа қалай әсер етеді– маңызды кеңестер
Бүгінгі қарбалас өмірде адам денсаулығын сақтауда белсенді өмір салты мен дұрыс дене сымбатының орны ерекше. Әсіресе соңғы жылдары адамдар өз келбетіне ғана емес, жалпы саулығына тікелей әсер ететін дене сымбатына көбірек көңіл бөліп келеді.
Дене сымбаты — бұл тек сыртқы келбет немесе сәнге ілесу ғана емес, ол адамның бұлшық ет күші, икемділігі мен ағза жұмысының үйлесімді көрсеткіші. Дене бітімінің дұрыс болуы – ішкі ағзалардың жұмысына, жүйке жүйесіне, қан айналымы мен тыныс алу жүйесіне оң әсер етеді.
1. Дене сымбаты – ішкі ағзалардың дұрыс жұмыс істеуіне ықпал етеді
Адам денесі белгілі бір қалыпта жұмыс істеуге бейімделген. Омыртқа, бұлшық еттер мен байламдар дұрыс орналасқанда, ішкі ағзаларға қажетті кеңістік пен қысым қамтамасыз етіледі. Ал егер дене қалпы бұзылса – мысалы, еңкейіп жүру, иықты төмен түсіру немесе белдің қисайып кетуі – ішкі ағзалар қысылып, олардың функциялары бұзылады. Бұл асқорыту жүйесінің бұзылуына, тыныс алудың нашарлауына немесе жүрек-қан тамырлар жүйесінің әлсіреуіне әкелуі мүмкін.
2. Психикалық денсаулықпен тығыз байланысы бар
Көп адам дене сымбаты мен психологиялық жағдай арасында байланыс бар екенін біле бермейді. Шын мәнінде, тік жүру, иықты тік ұстау және сенімді қозғалу мидың өзін-өзі бағалауға жауап беретін аймақтарын белсендендіреді. Осылайша, өз-өзіне сенімділік артып, күйзеліс деңгейі төмендейді.
Керісінше, еңсесі түскен, үнемі еңкейіп жүретін адамдарда шаршаңқылық, мазасыздық және тіпті депрессия белгілері жиі кездеседі. Бұлшық еттер қысылып, дене өзін жайсыз сезінеді – бұл миға «қауіп» сигналы ретінде беріледі. Сондықтан дене қалпын дұрыстау арқылы психикалық күйді жақсартуға болады.
3. Қан айналымы мен тыныс алу жүйесіне әсері
Дене сымбатының дұрыс болуы – қалыпты қан айналымы мен оттегінің ағзада еркін таралуының негізгі кепілі. Мысалы, арқаны түзу ұстап отырған адамда өкпе толық ашылып, тыныс алу еркін болады. Ал еңкейіп отыру өкпені қысып, тынысты тарылтады.
Қан айналымы да дәл солай – омыртқа қисайған сайын қан тамырлары қысылып, миды, жүректі және басқа мүшелерді оттекпен қамтамасыз ету қиындайды. Бұл әсіресе көп уақыт бойы компьютер алдында жұмыс істейтіндерге тән жағдай.
4. Қимыл-қозғалыс еркіндігін қамтамасыз етеді
Дұрыс дене қалпы бұлшық еттерге теңдей күш түсіру арқылы қозғалыс шектеуін болдырмайды. Дене бітімі дұрыс адамдарда буындар икемді, дене тепе-теңдігі сақталады, ал бұл түрлі жарақаттардың алдын алуға көмектеседі. Спортпен айналысқанда да дене сымбаты жақсы адам жаттығуларды оңай орындайды, бұлшық еттері жарақат алмайды және қалпына келу жылдамырақ болады.
5. Ұзақ өмір сүру мен белсенді қарттықтың кепілі
Ғалымдардың айтуынша, дене сымбаты жақсы адамдар қартаюды баяулатып, қартайған шақта да өз бетінше қозғала алады, ойлау қабілеті де жақсы сақталады. Омыртқа мен бұлшық еттер сау болса, адам жасы ұлғайған сайын ауырсыну, қозғалыс шектеуі сияқты мәселелерден аз зардап шегеді.
6. Бала кезден бастап қалыптасуы керек әдет
Дене сымбаты – бала кезден қалыптасатын әдет. Бала мектепте дұрыс отырмаса, үй тапсырмасын орындағанда еңкейіп отыруды әдетке айналдырса, болашақта омыртқа ауруларына тап болуы мүмкін. Сондықтан ата-аналар баланың отырысы мен жүруін қадағалап, қажет болған жағдайда арнайы жаттығулармен көмектесуі керек.
7. Сымбатты болу – тек эстетика емес, өмір сапасының көрсеткіші
Жоғарыда айтылғандай, дұрыс дене қалпы адамның тек сыртқы көрінісіне ғана емес, жалпы өмір сапасына әсер етеді. Жақсы ұйқы, дұрыс тыныс алу, еркін қозғалыс пен мидың белсенділігі – бәрі дене сымбатына байланысты. Сол себепті, көп адам бұл мәселеге көңіл бөлмейінше, жиі шаршау, бас ауруы, ас қорыту проблемалары сияқты «ұсақ» мәселелерден арыла алмайды.
