Холестерин көбейсе не істеу керек – Қарапайым шешімдер мен кеңестер

Холестерин – ағзадағы маңызды липидтердің бірі. Ол жасуша мембраналарын құруда, гормондар синтезінде және D дәруменінің пайда болуында маңызды рөл атқарады. Алайда, холестериннің артуы денсаулыққа айтарлықтай қауіп төндіреді. Ол атеросклероз, жүрек-қан тамырлары аурулары және инсульт сияқты ауыр жағдайларға әкелуі мүмкін. Бұл мақалада холестерин көбейсе не істеу керек деген сұраққа жауап іздеп, оны бақылау жолдарын талқылаймыз.
Холестерин дегеніміз не?
Холестеринді екі негізгі түрге бөлуге болады:
- Төмен тығыздықтағы липопротеиндер (LDL) – «жаман» холестерин. Бұл холестерин тамыр қабырғаларына жиналып, қан айналымына кедергі жасайды.
- Жоғары тығыздықтағы липопротеиндер (HDL) – «жақсы» холестерин. Ол артық холестеринді ағзадан шығарады.
Холестериннің деңгейі тепе-теңдікте болуы қажет. LDL деңгейінің жоғарылауы қауіпті, сондықтан оны бақылау өте маңызды.
Холестерин көбейгенін қалай білуге болады?
Холестериннің жоғарылау белгілері:
- Жалпы шаршау және әлсіздік;
- Жүрек айналасында ауырсыну сезімі;
- Тыныс алу қиындығы;
- Терідегі сарғыш түсті түйіршіктер (ксантома).
Мұндай белгілер байқалса, дәрігерге жүгіну қажет. Холестерин деңгейін тексеру үшін қан талдауы жүргізіледі.
Холестерин көбейсе не істеу керек?
1. Дұрыс тамақтану
Тамақтану – холестерин деңгейін реттеудегі негізгі факторлардың бірі.
- Қаныққан майлардан бас тартыңыз. Олар LDL деңгейін көтереді. Майлы ет, майонез, шұжық сияқты өнімдерді азайтыңыз.
- Қанықпаған майларға көшу. Зәйтүн майы, авокадо, жаңғақтар LDL-ді төмендетуге көмектеседі.
- Талшықты өнімдерді көбейтіңіз. Жеміс-жидектер, көкөністер және дәнді дақылдар ішек арқылы холестеринді шығаруға көмектеседі.
- Омега-3 май қышқылдары. Балық (лосось, скумбрия) жүрек-қан тамырларын нығайтады.
Мысалы: Түскі асқа көкөніс қосылған балық, кешкі асқа талшыққа бай ботқа таңдаңыз. Бұл холестерин деңгейін қалыпты ұстайды.
2. Физикалық белсенділік
Күнделікті жаттығу HDL деңгейін көтеріп, LDL-ді төмендетеді.
- Аптасына 150 минуттық аэробтық жаттығу жасау ұсынылады: жүгіру, жаяу серуендеу, велосипед тебу.
- Йога және медитация стресс деңгейін төмендетуге көмектеседі. Стресс холестериннің жоғарылауына себепші болуы мүмкін.
3. Темекі мен алкогольден бас тарту
- Темекі тарту HDL деңгейін азайтып, LDL-дің жиналуына әсер етеді.
- Алкогольді шамадан тыс тұтыну триглицерид деңгейін көтереді, бұл жүрек ауруларын тудыруы мүмкін.
Егер холестерин деңгейі жоғары болса, бұл әдеттерден бас тарту маңызды қадам болып табылады.
4. Дәрілік препараттар
Егер өмір салтын өзгерту жеткіліксіз болса, дәрігерлер холестерин деңгейін төмендетуге арналған дәрілерді ұсынады:
- Статиндер. Бұл препараттар LDL өндірісін төмендетеді.
- Фибраттар. HDL деңгейін көтеріп, триглицеридтерді төмендетеді.
Мұндай дәрілерді тек дәрігердің нұсқауымен қолдану қажет.
5. Дәстүрлі медицина әдістері
Кейбір өсімдіктер холестерин деңгейін төмендетуде пайдалы болуы мүмкін:
- Сарымсақ. Оның құрамындағы аллицин LDL деңгейін төмендетуге көмектеседі.
- Жасыл шай. Антиоксиданттарға бай бұл сусын HDL-ді жоғарылатады.
- Зімбір мен куркума. Қабынуға қарсы әсер етеді және жүрек-қан тамырларын қорғайды.
Холестериннің алдын алу жолдары
- Жоспарланған тексерулер. Қан талдауы арқылы холестерин деңгейін бақылап тұрыңыз.
- Қалыпты салмақты ұстау. Артық салмақ LDL деңгейін арттырады.
- Күнделікті әдеттерді өзгерту. Дұрыс тамақтану және белсенді өмір салты холестериннің артуын болдырмайды.
Қорытынды
Холестерин көбейсе не істеу керек деген сұраққа жауап іздеу денсаулықты сақтау үшін маңызды. Холестерин деңгейін бақылау үшін дұрыс тамақтану, физикалық белсенділік және зиянды әдеттерден бас тарту қажет. Егер бұл шаралар жеткіліксіз болса, дәрігермен кеңесіп, дәрілік препараттарды қолдану ұсынылады. Холестеринді реттеу – жүрек-қан тамырлары ауруларының алдын алудағы негізгі қадам. Денсаулығыңызды қадағалаңыз, өмір салтын өзгерту арқылы өзіңізді қорғаңыз!