Компьютерде жұмыс істеу кезінде өзіңе қалай зиян келтірмеуге болады
Қазіргі уақытта компьютерде жұмыс істеу көптеген адамдардың күнделікті өмірінің ажырамас бөлігіне айналды. Алайда ұзақ уақыт экран алдында отыру денсаулыққа кері әсер етуі мүмкін. Көздің шаршауы, омыртқаның қисаюы, стресс секілді мәселелер туындамас үшін белгілі бір ережелерді сақтау маңызды. Осы мақалада компьютерде жұмыс істеу кезінде өзіңе қалай зиян келтірмеуге болады деген сұраққа жауап береміз.
1. Жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
Жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру – денсаулықты сақтаудың негізгі қадамдарының бірі. Орындық пен үстелдің биіктігі сіздің бойыңызға сәйкес болуы керек.
- Орындық: Орындық арқасы түзу болуы қажет. Арқаңыз бен омыртқаңызға қолдау көрсету үшін арқа жастығын пайдаланыңыз.
- Монитор биіктігі: Монитордың жоғарғы бөлігі көз деңгейімен бірдей болуы тиіс. Бұл мойынның шаршауын болдырмауға көмектеседі.
- Пернетақта мен тышқан: Қолдар үстелге параллель болатындай орналасуы керек. Бұл қолдың шаршауын азайтады.
2. Көздің саулығын сақтау
Компьютермен ұзақ уақыт жұмыс істеу көзге кері әсер етеді. Көздің құрғауы, қызаруы және шаршауы секілді мәселелерді болдырмау үшін мына ережелерді сақтаңыз:
- 20-20-20 ережесі: Әр 20 минут сайын 20 секундқа алыстағы 20 метрлік нысанға қараңыз. Бұл көз бұлшықеттерін босаңсытуға көмектеседі.
- Жарықтандыру: Жұмыс орнындағы жарық экран жарығымен сәйкес болуы қажет. Қатты жарық немесе өте қараңғы бөлме көзге зиян келтіруі мүмкін.
- Экранның жарықтығы мен контрасты: Экранды көзге ыңғайлы етіп баптаңыз. Өте жарық немесе күңгірт экран көзді шаршатады.
3. Омыртқаға зиян келтірмеу
Ұзақ уақыт бойы дұрыс отырмау омыртқа ауруларына әкелуі мүмкін. Сондықтан:
- Дұрыс отыру: Орындықта арқаны түзу ұстап, иықты бос ұстаңыз.
- Жаттығулар: Әрбір 30 минут сайын орныңыздан тұрып, жеңіл жаттығулар жасаңыз. Бұл қан айналымын жақсартуға және бұлшықет кернеуін азайтуға көмектеседі.
- Ортопедиялық құралдар: Қажет болған жағдайда белге арналған арнайы жастықшаларды қолданыңыз.
4. Үзілістер жасау
Жұмыс өнімділігіңізді арттыру және шаршауды болдырмау үшін үзілістер жасау өте маңызды.
- Периодты үзілістер: Әрбір сағат сайын 5-10 минуттық үзіліс жасап, бөлменің ішінде жүріп, терең тыныс алыңыз.
- Көзді босаңсыту: Көзді жұмып, 1-2 минут бойы демалыңыз. Бұл көз бұлшықеттерін босаңсытады.
- Демалыс күні: Аптасына кемінде бір күн компьютерден алшақ болып, таза ауада серуендеңіз.
5. Психологиялық денсаулықты сақтау
Компьютерде жұмыс істеу психологиялық денсаулыққа да әсер етуі мүмкін. Ұзақ уақыт бір орында отыру стресс пен көңіл-күйдің төмендеуіне әкелуі мүмкін.
- Жұмыс пен жеке өмірдің тепе-теңдігі: Жұмыс уақытын тиімді жоспарлап, отбасыңызға және хоббиіңізге уақыт бөліңіз.
- Медитация: Күніне 10-15 минут медитация жасап, ойыңызды тыныштандырыңыз.
- Жеке кеңістік: Жұмыс орныңызды жайлы және жеке қажеттіліктеріңізге сәйкес етіп ұйымдастырыңыз.
6. Дұрыс тамақтану және су ішу
Компьютер алдында ұзақ уақыт отыратын адамдар үшін дұрыс тамақтану мен су ішу де маңызды рөл атқарады.
- Суды жеткілікті мөлшерде ішу: Күні бойы су ішуді ұмытпаңыз. Дегидратация шаршауды арттырады.
- Дұрыс тамақтану: Майлы, тәтті және тұзды тағамдарды азайтып, көкөністер мен жемістерді көбейтіңіз. Бұл жалпы денсаулықты жақсартады.
7. Дұрыс техниканы таңдау
Дұрыс құралдарды пайдалану денсаулығыңызды сақтауға көмектеседі.
- Көзге зиян келтірмейтін монитор: Көк жарықты сүзетін экрандарды таңдаңыз.
- Эргономикалық пернетақта мен тышқан: Бұл құралдар қол буындарының шаршауын азайтады.
- Шуды басатын құлаққап: Шулы ортада жұмыс істеу қажет болса, осындай құлаққаптарды пайдаланыңыз.
Қорытынды
Компьютерде жұмыс істеу өміріміздің ажырамас бөлігіне айналса да, денсаулыққа назар аудару өте маңызды. Жоғарыда аталған қарапайым ережелерді сақтау арқылы денсаулыққа келетін зиянды азайтып, жұмыс өнімділігін арттыруға болады. Компьютерде жұмыс істеу кезінде өзіңе қалай зиян келтірмеуге болады деген сұрақтың жауабы – жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру, үзіліс жасау, көз бен дене саулығын қорғау және дұрыс құралдарды пайдалану. Салауатты жұмыс әдеттерін қалыптастыру сіздің денсаулығыңыз бен жұмыс нәтижелілігіңізге оң әсерін тигізеді.
