Blog
Сыни шолу қалай жазылады – Қадамдық нұсқаулық
Кез келген шығарманы, фильмді немесе ғылыми еңбекті талдау барысында сыни шолу жазу қажеттілігі туындайды. Бұл – белгілі бір туындының артықшылықтары мен кемшіліктерін әділ бағалап, оны тереңірек түсінуге көмектесетін жазба түрі. Көпшілік оны тек сын айту деп түсінуі мүмкін, алайда шын мәнінде сыни шолу объективті әрі дәлелді пікір білдіруді талап етеді.
Сыни шолу дегеніміз не?
Сыни шолу – белгілі бір тақырып бойынша жазылған материалды бағалау және оның мәнін түсіндіру. Бұл жерде автордың пікірін ғана емес, оның дәлелдері мен уәждерін талдау маңызды. Ол объективті болуға тиіс және эмоцияға берілмеуі керек.
Сыни шолудың құрылымы
Сыни шолу бірнеше негізгі бөлімнен тұрады:
- Кіріспе – бұл бөлімде шолудың тақырыбы, талданатын материалдың аты, авторы және негізгі идеясы қысқаша сипатталады.
- Негізгі бөлім – мұнда материалдың мазмұны, құрылымы, автордың дәлелдері мен негізгі тұжырымдары талданады.
- Қорытынды – соңғы бөлімде материалдың жалпы бағасы беріледі, негізгі ойлар жинақталады және оқырманға түйінді пікір ұсынылады.
Сыни шолуды жазу әдістері
- Талдау және салыстыру
- Туындының негізгі мазмұнын талдау.
- Басқа ұқсас еңбектермен салыстыру.
- Автордың көзқарасын басқа дереккөздермен салыстыра отырып бағалау.
- Дәлелдер мен дәйексөздер
- Талқыланатын туындыдан дәйексөздер келтіру.
- Тақырыпқа қатысты ғылыми еңбектерге сүйену.
- Нақты мысалдармен аргументтерді нығайту.
- Объективтілік
- Жеке көзқарасқа ғана сүйенбеу.
- Шолуда әділеттілік пен теңгерімділік сақтау.
- Артық эмоциядан аулақ болу.
Сыни шолу жазу кезінде қандай қателіктерден аулақ болу керек?
- Жалаң сын айту – материалды тек сынау емес, оны объективті талдау маңызды.
- Дәйексіз пікір білдіру – кез келген пікір нақты деректермен расталуы тиіс.
- Материалды толық оқымай жазу – шолу жасау үшін шығарманы толық зерттеу қажет.
- Көпсөзділік – шолу нақты әрі түсінікті болуы тиіс, қажетсіз ақпаратты қосудан аулақ болу керек.
