Тамыр тартылғанда не істеу керек – тиімді кеңестер

Тамыр тартылу – күнделікті өмірде жиі кездесетін жағымсыз жағдайлардың бірі. Бұл мәселе дененің түрлі бөліктерінде орын алуы мүмкін: аяқ, қол, мойын немесе арқа. Тамыр тартылудың себептері әртүрлі, ал оны дұрыс түсініп, дер кезінде әрекет ету денсаулықты сақтаудың маңызды бөлігі болып табылады. Бұл мақалада біз “тамыр тартылғанда не істеу керек” деген сұраққа жауап беріп, пайдалы кеңестермен бөлісеміз.
Тамыр тартылу дегеніміз не?
Тамыр тартылу – бұлшықеттің еріксіз, қатты жиырылуы, ол ауырсынуды және қозғалыс шектеулерін тудырады. Бұл жағдай қысқа уақытқа созылуы мүмкін немесе бірнеше минутқа дейін жалғасады. Әсіресе, аяқ бұлшықеттерінде жиі байқалады.
Симптомдары:
- Бұлшықетте қатты ауырсыну;
- Терінің астында бұлшықеттің жиырылып, қатайып тұрғанын сезіну;
- Қозғалыстың уақытша шектелуі.
Тамыр тартылудың негізгі себептері
Тамыр тартылудың пайда болуына бірнеше фактор әсер етуі мүмкін. Оның негізгі себептері мыналар:
- Дене сұйықтығының жетіспеуі: Дегидратация – бұлшықет жұмысын қиындататын ең жиі кездесетін себеп.
- Минералдардың жетіспеуі: Магний, калий және кальций жетіспегенде бұлшықет дұрыс жұмыс істемейді.
- Қан айналымының бұзылуы: Тамырдың қанмен жеткілікті қамтамасыз етілмеуі.
- Дене салмағының артуы немесе шамадан тыс физикалық күш: Жаттығулар немесе ауыр жұмыс кезінде бұлшықетке шамадан тыс жүктеме түсу.
- Тынышсыз ұйқы немесе дұрыс емес дене қалыптары: Ұйықтау кезінде бұлшықетке қысым түскен жағдайда тамыр тартылу пайда болуы мүмкін.
Тамыр тартылғанда не істеу керек?
1. Бірден бұлшықетті босаңсыту
Тамыр тартылған кезде алғашқы қадам – ауырсынуды азайтып, бұлшықетті босаңсыту. Егер аяқ тамыры тартылса, аяғыңызды баяу созыңыз және табаныңызды өзіңізге қарай тартыңыз. Қол немесе басқа дене бөліктерінде тамыр тартылса, сол аймақты жеңіл уқалаңыз.
2. Жылы компресс немесе су
Бұлшықетті жылыту жиырылған тамырды тыныштандыруға көмектеседі. Жылы суға ванна қабылдасаңыз немесе жылы компресс қолдансаңыз, бұлшықет қысымын жеңілдетесіз.
3. Бұлшықетті созу жаттығуларын жасау
Тамыр тартылған бұлшықетті созу арқылы оның қысылуын азайтуға болады. Мысалы:
- Аяқ тамыры тартылса, еденге отырып, аяғыңызды тік созыңыз да, саусақтарыңызды өзіңізге қарай тартыңыз.
- Қол тамыры тартылса, саусақтарыңызды ашып-жұмып, жеңіл айналмалы қозғалыстар жасаңыз.
4. Уқалау әдісін қолдану
Тартылған бұлшықетті жеңіл әрі баяу уқалаңыз. Бұл қан айналымын жақсартып, бұлшықетті босаңсытады. Уқалау кезінде аздап май немесе жылы крем қолдануға болады.
5. Су ішу
Тамыр тартылудың ең көп тараған себебі – сусыздану. Сондықтан, тез арада су немесе минералды су ішу керек. Бұл бұлшықеттің дұрыс жұмыс істеуіне көмектеседі.
Тамыр тартылуын алдын алу жолдары
Тамыр тартылғаннан кейін оның қайталанбауы үшін алдын алу шараларын қолдану маңызды. Тамыр тартылғанда не істеу керек деген сұрақтан бөлек, оның алдын алудың жолдарын да түсіну керек.
1. Күнделікті сұйықтықты жеткілікті мөлшерде қабылдау
Дене сұйықтықсыз қалмауы керек. Күнделікті 1.5-2 литр су ішуді әдетке айналдырыңыз. Әсіресе, спортпен шұғылданғанда немесе ыстық ауа райында су мөлшерін арттырыңыз.
2. Теңгерімді тамақтану
Минералдар мен дәрумендерге бай тағамдарды пайдаланыңыз. Мысалы, банан, жаңғақтар, көкөністер, сүт өнімдері және балық тамыр тартылудың алдын алуға көмектеседі.
3. Дене жаттығуларын дұрыс жасау
Шамадан тыс физикалық күш салмаңыз. Бұлшықетті бірден артық жүктемей, жаттығуды біртіндеп арттырыңыз. Жаттығулардың алдында әрдайым бұлшықеттерді қыздырып, созу жаттығуларын жасаңыз.
4. Ұйқы мен демалысты реттеу
Түнгі тынығу кезінде дене дұрыс қалыпта болуы үшін ыңғайлы төсек мен жастықты пайдаланыңыз. Ұйқы режимін сақтаңыз.
5. Массаж және релаксация
Аптасына кемінде бір рет бұлшықеттеріңізді босаңсыту үшін массаж жасаңыз. Бұлшықеттің демалуы тамыр тартылу қаупін азайтады.
Дәрігерге қашан қаралу керек?
Кейде тамыр тартылу жиі қайталанып, өздігінен жазылмайтын жағдайлар туындайды. Мұндай кезде дәрігер көмегіне жүгіну керек.
- Егер тамыр тартылу күнделікті орын алса;
- Ауырсыну күшейіп, ұзақ уақыт бойы басылмаса;
- Басқа денсаулық мәселелерімен бірге байқалса (қол-аяқтың ісінуі, әлсіздік, тері өзгерістері).
Қорытынды
Тамыр тартылғанда не істеу керек деген сұраққа жауап алу – бұлшықет денсаулығын сақтау үшін өте маңызды. Дұрыс шаралар қабылдау арқылы ауырсынуды тез басып, тамыр тартылудың алдын алуға болады. Жоғарыда аталған кеңестерді күнделікті өміріңізге енгізіп, денеңізге күтім жасаңыз. Егер мәселе жиі қайталанса немесе қатты ауырсынулар тудырса, міндетті түрде дәрігерге қаралыңыз. Денсаулығыңызға мән беріңіз, және өзіңізді жақсы сезіну үшін дұрыс қадамдар жасаңыз.