Тері жыртылса не істеу керек: Алғашқы көмек және күтім
Терінің жыртылуы – әртүрлі жағдайларда орын алуы мүмкін жағымсыз оқиға. Бұл жарақат күнделікті тұрмыста, спортпен айналысу кезінде немесе жұмыс барысында жиі кездеседі. Мұндай жарақаттар ауырсыну, қан кету және инфекция қаупімен қатар жүруі мүмкін. Тері жыртылса не істеу керек деген сұраққа дұрыс жауап беріп, шұғыл әрекет ету маңызды. Бұл мақалада сізге осындай жағдайларда қалай әрекет ету керектігі туралы толық ақпарат беріледі.
1. Теріні жыртқанда алғашқы көмек
Тері жыртылса, бірінші кезекте жараны тазалап, қан кетуді тоқтату қажет. Бұл қадамдар жараның ауырлығына байланысты өзгереді. Алғашқы көмек көрсетудің негізгі кезеңдері мыналар:
1.1 Қан кетуді тоқтату
- Жарадан қан кетсе, зарарсыздандырылған дәке немесе таза шүберекпен жараны басып, қысым жасаңыз.
- Егер қан кету тоқтамаса, жараның үстіне қосымша дәке салып, қайтадан қысым жасаңыз.
- Артерия қан кетуі байқалса (қан ашық қызыл түсті және ағып тұрғандай көрінсе), шұғыл түрде жедел жәрдем шақырыңыз.
1.2 Жараны тазалау
- Жараны жылы ағын сумен жуыңыз. Сабынды жараның шетіне ғана қолдану керек, жараның ішіне сабын тигізбеуге тырысыңыз.
- Егер жараның ішінде топырақ, әйнек немесе басқа бөгде заттар болса, оларды пинцетпен мұқият алып тастаңыз. Бірақ терең орналасқан бөгде заттарды өзіңіз шығаруға тырыспаңыз – бұл жағдайда дәрігерге жүгініңіз.
1.3 Антисептик қолдану
- Жараны тазалағаннан кейін антисептикалық ерітінді немесе йод жағыңыз. Бұл инфекцияның алдын алуға көмектеседі.
2. Жараны таңу және қорғау
Тері жыртылса не істеу керек дегенде, жараны дұрыс таңу – келесі маңызды қадам. Жараны қорғау оны инфекциядан сақтайды және жазылу процесін жылдамдатады.
2.1 Дұрыс таңғыш таңдау
- Егер жара беткі болса, стерильді пластырь қолданыңыз.
- Егер жара үлкенірек немесе тереңірек болса, стерильді бинтпен таңып, оны арнайы жараға арналған креммен ылғалдандырып отырыңыз.
2.2 Таңғышты үнемі ауыстыру
- Таңғышты күніне кем дегенде бір рет ауыстырып отыру қажет. Егер таңғыш су болып қалса немесе ластанса, оны бірден ауыстырыңыз.
- Жараның жағдайын бақылап, қызару, ісіну немесе іріңдеу белгілері байқалса, дәрігерге көрініңіз.
3. Жараның жазылу процесін жылдамдату
Жараның жазылуын жылдамдату үшін ағзаға дұрыс күтім қажет. Оған мыналар жатады:
3.1 Дұрыс тамақтану
- Ақуызға, С витаминіне және мырышқа бай тағамдарды тұтыну жараның жазылуын жақсартады.
- Сұйықтықты көп ішу терінің қалпына келу процесіне оң әсер етеді.
3.2 Антибиотик қолдану
- Егер жара терең немесе инфекция қаупі жоғары болса, дәрігер тағайындаған антибиотикті қабылдау қажет.
3.3 Дұрыс демалу
- Дене жарақаттанған кезде демалу және ауыр жұмыстардан аулақ болу маңызды. Бұл ағзаның тез қалпына келуіне мүмкіндік береді.
4. Инфекцияның алдын алу
Инфекция – терінің жыртылуынан кейінгі ең қауіпті салдардың бірі. Тері жыртылса не істеу керек деген сұраққа инфекцияның алдын алуға байланысты келесі кеңестерді ескеру керек:
4.1 Инфекция белгілері
- Қызару, ісіну, қатты ауырсыну және іріңдеу инфекцияның негізгі белгілері. Бұл белгілер байқалса, дереу дәрігерге барыңыз.
4.2 Вакцинация
- Егер сіз соңғы 5-10 жыл ішінде сіреспеге қарсы вакцина алмаған болсаңыз, сіреспеге қарсы екпе алу ұсынылады.
5. Қашан дәрігерге жүгіну керек?
Кейбір жағдайларда терінің жыртылуын өз бетіңізше емдеу жеткіліксіз болады. Дәрігерге жүгіну қажет болатын жағдайлар:
- Жара терең немесе үлкен болса.
- Жараның ішінде бөгде заттар болса.
- Қан кетуді ұзақ уақыт тоқтата алмасаңыз.
- Инфекция белгілері байқалса.
- Жара қауіпті жерлерде орналасса, мысалы, бетте немесе буындарда.
6. Үй жағдайында теріні күту
Жара жазылып жатқан кезде теріні дұрыс күту маңызды:
- Тері айналасын ылғалдандыруға арналған кремдер қолдану.
- Күн сәулесінен қорғау үшін SPF бар кремдер қолдану.
- Жазылып жатқан жараны қайта зақымдап алудан сақтану.
Қорытынды
Терінің жыртылуы – күтпеген жағдай болғанымен, дұрыс көмек көрсету арқылы оны қауіпсіз және тез емдеуге болады. Тері жыртылса не істеу керек деген сұраққа нақты жауап беру үшін жоғарыда айтылған қадамдарды орындау жеткілікті. Егер жараның жағдайы күрделі болса немесе инфекция қаупі туындаса, міндетті түрде медициналық көмекке жүгініңіз.
