Жақ шығып кетсе не істеу керек: белгілері, себептері және алғашқы көмек
Жақ шығуы – бұл өте ауыр әрі қолайсыз жағдай, ол күнделікті өмірге кедергі келтіреді. Мұндай жағдайды әртүрлі себептер тудыруы мүмкін, мысалы, жарақат, дұрыс емес қозғалыс немесе тіпті туа біткен ақаулар. Осы мақалада жақ шығуының белгілері, себептері және оған қатысты алғашқы көмек көрсету әдістері туралы толық ақпарат береміз. Жақ шығып кетсе не істеу керек деген сұраққа жауап тауып, одан әрі асқынулардан сақтану жолдарын қарастырамыз.
Жақ шығуының негізгі себептері
Жақ шығуының бірнеше жиі кездесетін себептері бар:
- Механикалық жарақаттар
Күшті соққы, құлау немесе басқа да физикалық жарақаттар жақтың табиғи қозғалысын бұзып, оны орнынан тайдыруы мүмкін. - Ауыздың кенеттен ашылуы
Қатты есінеу, тамақты тез шайнау немесе ауызды қатты ашуды қажет ететін әрекеттер жақтың дұрыс орналасуын бұзуы ықтимал. - Туа біткен ерекшеліктер
Кейбір адамдардың жақ сүйегі әлсіз немесе буындары табиғи түрде қозғалғыш келеді. Бұл жағдай жақ шығуға бейім етеді. - Ревматоидты артрит немесе буын аурулары
Бұл аурулар буындардың әлсіреуіне әкеліп, жақтың тұрақтылығын төмендетуі мүмкін.
Жақ шығуының белгілері
Жақ шығып кетсе не істеу керек екенін түсіну үшін алдымен оның белгілерін тану маңызды. Төмендегі белгілер жақтың шыққанын көрсетеді:
- Ауызды жаба алмау немесе толық ашу мүмкіндігінің болмауы.
- Жақ аймағындағы қатты ауырсыну.
- Бет симметриясының бұзылуы.
- Тілдің немесе иектің ұюы.
- Сөйлесу немесе шайнау мүмкіндігінің шектелуі.
Егер осы белгілер байқалса, жақ шығуын күшейтіп алмау үшін тез арада әрекет ету керек.
Жақ шығып кетсе не істеу керек?
Егер жақ шығып кетсе, алғашқы көмек көрсету өте маңызды. Бұл жағдайдың асқынуын болдырмау үшін төмендегі әрекеттерді орындау қажет:
1. Сабырлы болу және қозғалысты шектеу
Жақтың қозғалысын шектеу өте маңызды. Басқа қозғалыстар буынға қосымша зақым келтіруі мүмкін.
2. Дәрігерге дереу хабарласу
Жақ шығуын өз бетіңізше түзетуге тырыспаңыз. Бұл кәсіби маманның араласуын талап ететін жағдай. Жақ шығып кетсе не істеу керек деген сұраққа ең сенімді жауап – білікті дәрігердің көмегіне жүгіну.
3. Мұзды компресс қолдану
Жақ аймағына мұз басу ісікті азайтады және ауырсынуды жеңілдетеді. Мұзды тікелей теріге тигізбей, мата арқылы қолдану керек.
4. Жақ буынын қолдау
Егер жақ мүлдем қозғала алмайтын болса, жақ сүйегін жұмсақ матамен немесе арнайы таңғышпен бекітіп қою қажет. Бұл буынның әрі қарай зақымдануын болдырмауға көмектеседі.
5. Ауырсынуды азайту үшін дәрі қолдану
Егер ауырсыну тым қатты болса, дәрігерге барғанға дейін дәріханалық ауырсынуды басатын препараттарды қолдануға болады.
Емдеу әдістері
Жақ шығуын емдеу дәрігердің араласуын қажет етеді. Медицинада бұл үшін бірнеше тәсілдер қолданылады:
- Жақтың орнына салынуы
Дәрігер жақты орнына салу үшін арнайы техникаларды қолданады. Бұл процедура ауырсынуы мүмкін, бірақ ол көбінесе жылдам жүзеге асырылады. - Физиотерапия
Жақ шыққаннан кейін бұлшық еттердің қалпына келуін жылдамдату үшін физиотерапия ұсынылуы мүмкін. - Хирургиялық емдеу
Егер жақ шығуы жиі қайталанатын болса немесе басқа әдістер көмектеспесе, хирургиялық араласу қажет болуы мүмкін. - Сүйекті нығайту
Арнайы құралдар арқылы жақ сүйегінің тұрақтылығын арттыру үшін медициналық әдістер қолданылады.
Жақ шығуын алдын алу
Жақ шығуын болдырмау үшін төмендегі ұсыныстарды орындауға болады:
- Ауызды тым кең ашпау
Қатты есінеу немесе қатты тамақты шайнау кезінде абай болыңыз. - Жарақаттан сақтану
Спортпен айналысқанда немесе қауіпті жұмыстарды орындағанда, қауіпсіздік ережелерін сақтаңыз. - Дәрігерге тұрақты түрде қаралу
Егер жақтың шығуына бейім екеніңізді білсеңіз, тұрақты түрде дәрігердің бақылауында болыңыз. - Бұлшық еттерді нығайту
Жақтың айналасындағы бұлшық еттерді күшейту үшін арнайы жаттығулар жасауға болады.
Жақ шығуының асқынулары
Егер жақ шығуын дер кезінде емдемесе, ол келесі асқынуларға әкелуі мүмкін:
- Созылмалы ауырсыну.
- Жақтың тұрақты әлсіреуі.
- Тамақтану және сөйлеу қиындықтары.
- Буынның қабынуы (артрит).
Қорытынды
Жақ шығып кетсе не істеу керек деген сұраққа жауап беру үшін алдымен бұл жағдайдың себептерін, белгілерін және алғашқы көмек көрсету тәсілдерін білу қажет. Жақ шығуын өз бетіңізше емдеуге тырыспаңыз, себебі бұл буынға қосымша зақым келтіруі мүмкін. Ең дұрыс шешім – дәрігерге жүгіну және оның нұсқауларын орындау. Сонымен қатар, жақ шығуын алдын алу үшін қауіпсіздік шараларын сақтау өте маңызды.
